Rosenthal stelde dat donderdag in een gesprek met persbureau ANP. Vermeulen werd half december opgepakt, omdat hij een Japanse dolfijnjager zou hebben geduwd. Dat gebeurde toen hij foto’s probeerde te maken van een transport van dolfijnen in het Japanse Tajii. Vermeulen, vrijwilliger van milieuorganisatie Sea Shepherd, zegt onschuldig te zijn. Hij verscheen donderdag voor het eerst voor de Japanse rechter.

Critici, waaronder de Partij voor de Dieren, spreken van een politieke arrestatie. Maar daarvan is volgens Rosenthal geen sprake. Ook wijst hij de suggestie van de hand dat Vermeulen geen eerlijk proces krijgt. „Nederland beschouwt Japan als een ordentelijke, democratische rechtsstaat. Het Nederlandse consulaat ziet erop toe dat de detentieomstandigheden en de rechtsgang voldoen aan de lokale wetten en regels. Als dat niet het geval is, trekken we aan de bel. Dat is in dit geval niet aan de orde”, zei de minister.

Hij voelt mee met de familie van Vermeulen, die zich zorgen maakt over het lot van hun zoon of broer. „Ik begrijp die gevoelens ten volle. Dit is voor elke ouder een akelige situatie. Daarom proberen we de familie zo goed mogelijk op de hoogte te houden. De deur staat hier open voor hen”, aldus Rosenthal.

„Maar”, benadrukt hij, „ik kan en mag niet treden in de rechtsgang van Japan. Het is niet aan de Nederlandse regering om onafhankelijke rechters of openbaar aanklagers onder druk te zetten. We kunnen geen mening uitspreken over de schuldvraag, de bewijslast of de strafmaat, want dan mengen we ons in de rechtsgang van een land dat we zien als een ordentelijke rechtsstaat. Ik begrijp heel goed dat meneer Vermeulen, z’n vader en zus het anders zouden willen. Maar dat kan gewoon niet en dat wil ik ook niet.”

De Nederlandse opstelling heeft volgens Rosenthal ook niets te maken met de handelsbetrekkingen en de politieke relatie met Japan. Hij realiseert zich wel dat de zaak speelt tegen de context van de veelbesproken walvisvaart, waarvan Nederland steeds tegen het land zegt dat het zich moet houden aan de internationale afspraken daarover. Die houden in dat er wel ruimte is om walvissen te vangen, maar in zeer beperkte mate.

Een medewerker van het Nederlandse consulaat heeft Vermeulen tot dusver twee keer bezocht. Ook is hem rechtsbijstand aangeboden. Tijdens de voorlopige hechtenis mag Vermeulen geen bezoek van familie of kennissen krijgen. Na aandringen van de advocaat is familiebezoek echter sinds vorige week dinsdag wel toegestaan. Tot nu toe heeft de familie daarvan afgezien. Het consulaat probeert daarom telefonisch contact te leggen, aldus Rosenthal.