Terwijl zo’n 1700 CDA-congresgangers zaterdag in evenementenlocatie DeFabrique opgetogen klappend adhesie betuigden met het rapport ”Kiezen en verbinden” van de strategische CDA-beraadgroep richtte PVV-leider Wilders zich in het Tweede Kamergebouw tot zo’n honderd partijvertegenwoordigers uit de Kamer, de Senaat, gemeenten en provincies. De besloten bijeenkomst, onder PVV’ers bekend als de PVV-gekozenendag, was „geweldig”, twitterde de PVV-partijleider na afloop, en bij die kwalificatie moest hij het ook laten. De maximale grens van 140 tekens per tweet was bereikt.

Hoewel druk met interne partijbeslommeringen, zal het PVV-kader de ontwikkelingen in DeFabrique nauwlettend hebben gevolgd, evenals die in de Brabanthallen in Den Bosch, waar de PvdA congresseerde. Ook daar was het applaus niet van de lucht. De vraag blijft hangen of het weekend van 21 januari 2012 CDA, PvdA en PVV zal bijblijven als het weekend waarin de eerste twee weer uit het dal omhoog klommen en de PVV in een neerwaartse spiraal belandde. Helemaal uitgesloten is dat niet.

Na de laatste Tweede Kamerverkiezingen diende de PVV zich verrassend aan als de voor verkiezingswinnaar Rutte onmisbare gedoogpartner. De populariteit van de PVV als zodanig is daarmee onlosmakelijk verbonden geraakt aan die van de gedoogcoalitie als geheel. Aan de PvdA dus de taak om, geflankeerd door de kampioen van de peilingen SP, het in delen van de maatschappij heersende sentiment tegen het kabinetsbeleid aan te wakkeren, Rutte weg te zetten als kille saneerder en Wilders als de verbreker van talloze verkiezingsbeloften die het desastreuze kabinetsbeleid mogelijk maakt.

Een eerste lakmoesproef dient zich al aan; de benodigde extra bezuinigingen van naar verluidt 7 miljard euro waarover VVD, PVV en CDA zich komend voorjaar het hoofd moeten breken. Of PvdA en SP de gedoogcoalitie al op zo’n korte termijn uit elkaar kunnen jagen, is echter nog maar de vraag.

Nu het CDA opgetogen lijkt over de stip die op het de horizon heeft gezet, staat het voor de vraag: Hoe verder met de verbouwing? Alles overziend lijkt de partij nog steeds het meest gebaat te zijn met een winkel die vooralsnog gewoon openblijft. Met een Verhagen dus die, gesteund door de terechte waardering die hem zaterdag ten deel viel, nog even door mag, terwijl zijn CDA zich in stilte verder op de toekomst beraadt en zowel de opties over links als die over rechts verkent.

Voeg daaraan toe dat Wilders het laten vallen van zijn breekpunten, zoals de hypotheekrenteaftrek, met de wendbaarheid die hem eigen is ook kan uitleggen als bewijs dat hij echt vuile handen durft te maken en dus een solide bestuurderspartij begint te worden, en de kansen dat de drie er opnieuw uitkomen ogen plots weer een stuk rooskleuriger.

Dat scenario volgend kan de betekenis van het afgelopen weekeinde pas op langere termijn worden bepaald. Bij zo’n langetermijnperspectief past vooral relativering. De uitgangsposities van VVD, PvdA, CDA en PVV lopen in zekere zin niet zo ver uiteen. Hun basispotentieel slinkt en is onstabiel en mét de SP maken zij jacht op Henk en Ingrid. Daaraan is na een partijcongres en een gekozenendag niet zo veel veranderd. Dat de slag om de bezorgde burger een weliswaar nieuwe impuls heeft gekregen die partijpolitiek gezien nog alle kanten kan opgaan, is misschien wel het enige wat afgelopen weekend heeft opgeleverd.