Roman over Paulus’ zendingsreis naar Galatië
De grote stroom aan voornamelijk Amerikaanse Bijbels-historische romans is inmiddels wel opgedroogd. Toch verschijnt er af en toe nog een in vertaling, zoals ”De memoires van Silas” van de Amerikaanse schrijver Gene Edwards.
De auteur beschrijft de zendingsreizen van Paulus naar Galatië. Het verhaal begint als Paulus en Barnabas in Antiochië inschepen om naar Cyprus te gaan. Als ze enige tijd later aankomen op het eiland waar Barnabas vandaan komt, merken ze dat veel Joden op het eiland tot geloof gekomen zijn, maar dat die het moeilijk vinden om ook heidenen die de Messias als Verlosser hebben leren kennen, tot de synagoge toe te laten. Paulus wil het eiland verlaten, omdat hij vooral tot de heidenen gezonden is. Daarmee is in zekere zin het thema van het hele boek gegeven: worden we gerechtvaardigd zonder de Joodse wet? Of zijn wet en besnijdenis ook onmisbaar voor christenen?
Paulus en Barnabas gaan van Cyprus op weg naar Galatië, waar ze vier nieuwe gemeenten stichten. Als ze in Antiochië terugkomen, blijkt dat veel Joden zich eraan ergeren dat Paulus en Silas niemand in de nieuwe gemeenten ertoe oproepen zich te laten besnijden. Tenslotte had God tegen Abraham gezegd dat wie zich niet liet besnijden, de dood zou vinden!
Daarom wordt Petrus, de apostel met het meeste aanzien, naar Antiochië gestuurd om poolshoogte te nemen. Dat gaat goed, totdat een aantal farizeeërs Petrus ertoe overhaalt niet samen met de heidenen te eten, vanwege hun onreinheid. Hiertegen verzet Paulus zich fel.
Tweedracht
Kort daarna wordt in Jeruzalem het apostelconvent gehouden, waarover Paulus in de brief aan de Galaten vertelt. Ondanks Petrus’ aanvankelijke zwakte, wordt er besloten dat het niet noodzakelijk is dat heidenen die tot geloof zijn komen, zich laten besnijden.
Als Paulus een brief krijgt uit Galatië, blijkt dat daar echter tweedracht gezaaid is door een farizeeër die oproept tot de besnijdenis en om de Joodse wet te houden. Naar aanleiding daarvan schrijft Paulus zijn scherpe brief aan de Galaten.
Later gaan Silas en hij op weg naar Galatië om de gemeenten opnieuw te bezoeken. Daar blijkt het, onder andere door het werk van Timotheüs, mee te vallen met de vernietigende invloed die van het judaïsme is uitgegaan.
Gezellige chaos
Het boek vertelt getrouw na wat eerst Paulus en Barnabas en daarna Paulus en Silas tijdens hun zendingsreizen beleefd hebben. Een belangrijke plaats is ingeruimd voor het apostelconvent en de brief aan de Galaten. Het is de keuze van de schrijver om de alwetende ik-verteller Silas wel de eerdere zendingsreis van Paulus en Barnabas te laten navertellen, maar niet te vertellen over de latere reizen van Paulus naar Griekenland en Macedonië.
Een Bijbels-historische roman laat ook altijd iets zien van de visie van de schrijver, hoe getrouw deze ook probeert om zich aan de feiten te houden. Zo krijgen we van de eerste christengemeenten het beeld dat het er tijdens de bijeenkomsten een gezellige chaos was van door elkaar pratende mensen. Leiding van oudsten was er wel, maar alleen als het echt nodig was, laat de schrijver Paulus zeggen. Dit alles in tegenstelling tot wat in gemeenten van voornamelijk Hebreeërs gebruikelijk zou zijn, volgens Silas.
De dialogen in de roman laten Paulus en Barnabas zien als mensen die soms op bijna kwajongensachtige wijze met elkaar omgaan. Als Paulus en Silas met enkele afgevaardigden uit Lystra overleg plegen over een hernieuwd bezoek aan die plaats, waar Paulus eerder gestenigd is, zegt hij: „Maar zorg ervoor dat deze keer Barnabas de stenen ontvangt, als cadeau van de brave burgers van Lystra.” Sommigen zullen dit heel ontspannend vinden, anderen zullen het wellicht als een vorm van heiligschennis opvatten.
Boekgegevens
”De memoires van Silas. Een ongelooflijk avontuur dat de wereld veranderde”, door Gene Edwards; uitg. Gideon, Hoornaar, 2011; ISBN 978 90 606 7874 9; 245 blz.; € 15,95.