De SNP zou graag zien dat Schotland de unie met andere Britse gebieden verlaat. Zij noemt de unie uit 1707 een historische vergissing. Cijfermodellen zouden aantonen dat de Schotten met hun omvangrijke olie- en visindustrie ”nettobetalers” in de Britse unie zijn. Beter is het om als onafhankelijke lidstaat tot de Europese Unie toe te treden. Voorlopig wil Schotland nog wel het pond gebruiken. Ook mag Elizabeth koningin van Schotland blijven.

Hoewel de Schotten en de Engelsen hun onderlinge zaken heel goed zelf kunnen regelen, is er ook van buitenaf wel iets over deze kwestie te zeggen. In de eerste plaats al omdat alle EU-lidstaten zullen moeten stemmen over toelating van Schotland.

De Europese Unie is momenteel helemaal niet op avonturen ingesteld. Ze is beslist niet geporteerd van afscheidingen. Bovendien is het nauwelijks voor te stellen dat Spanje –waar de Catalanen met de Schotten sympathiseren– de toetreding van Schotland zou goedkeuren.

Ook economisch zijn er genoeg vragen. De cijfermodellen waarmee de Schotse premier Alex Salmond probeert aan te tonen dat Schotland heel goed zelfstandig kan bestaan, worden door voorstanders van de Britse unie heel anders gelezen. Bovendien is het aandeel van het toerisme in de Schotse economie bijzonder hoog, wat het land erg kwetsbaar maakt. Landen die qua omvang en ligging vergelijkbaar zijn met Schotland –zoals Ierland, Denemarken en Noorwegen– weten hoe sterk toerisme schommelt.

De Schot die straks zijn stem moet uitbrengen, moet ook overwegen wat dit voor het aanzien van zijn land in de wereld betekent. Groot-Brittannië behoort nu tot de vijf grootmachten in de Verenigde Naties. De Britse premier heeft als geen ander toegang tot de Amerikaanse president. Andere regeringen zouden er goud voor overhebben om meer wereldstatus te krijgen. De Schotse nationalist geeft het echter zomaar weg.

De Schotse premier Salmond wekt te veel de indruk dat Schotland een kolonie van Engeland is. Maar dat is misleiding. Zijn tactiek is het aanwakkeren van ontevredenheid, min of meer zoals PVV-leider Wilders doet.

De gedachte dat de Schotten momenteel niet vrij zijn, is niets minder dat stemmingmakerij. Historisch is het juist andersom: Schotland is pas na de Britse unie in 1707 werkelijk tot bloei gekomen. In het wereldrijke Britse rijk stonden de Schotten vooraan als scheepsbouwers, ingenieurs en ontdekkingsreizigers. Ook binnen de Britse unie zelf hebben de Schotten altijd een vooraanstaande rol gespeeld. Diverse premiers stammen uit oude Schotse families, zoals bijvoorbeeld Cameron, Brown en Blair.

Een Schot die trots op zijn land is, doet er daarom goed aan zich nog eens achter zijn oren te krabben.