Verhagen toonde een zeldzaam scherp inzicht in zijn eigen functioneren. Immers, voor veel CDA-leden en -kiezers is hij degene die de partij tegen wil en dank het besluit afdwong om de gedoogcoalitie met de PVV aan te gaan. Een derde van de CDA-leden was tegen. Voor hen is Verhagen niet dé man en de CDA’er erkende dat.

Verhagen is in eigen kring niet echt populair en dat weet hij. Uit een onderzoek onder CDA’ers in oktober vorig jaar bleek dat slechts 3 procent van de ondervraagden hem zag als toekomstig partijleider.

Sinds donderdag is bekend dat het nogal tegenvalt met de edelmoedigheid van Verhagen. Hoewel de CDA’er in het openbaar zelf nooit zijn ambitie voor het partijleiderschap heeft laten blijken, wilde hij diep in zijn hart toch wel de partij leiden. En de Eerste Kamerfractie van het CDA heeft partijvoorzitter Peetoom gevraagd om Verhagen aan te wijzen als partijleider. De senatoren vonden dat het tijd wordt om weer een partijleider te hebben, zo lieten CDA’ers uitlekken naar NRC Handelsblad.

Peetoom is een moedig mens en blokkeerde dat. Ze heeft vanaf haar aantreden in april vorig jaar gezegd dat de partij zich eerst inhoudelijk moet vernieuwen en dat daarna wordt gekeken wie die nieuwe boodschap op een overtuigende wijze voor het voetlicht kan brengen.

Het lijkt moeilijk voorstelbaar dat Peetoom een kandidatuur van Verhagen steunt. De CDA-partijvoorzitter stemde in oktober 2010 tegen de samenwerking met de PVV en Verhagen is nu juist de vleesgeworden voorstander van samenwerking van Wilders.

Feitelijk gaat het in de discussie over het leiderschap over de koers van de partij. Peetoom zal de koers meer naar het politieke midden willen verleggen en mogelijk nog een tikkeltje links daarvan, gezien haar antirevolutionaire wortels. Verhagen staat een rechtser beleid voor.

Eigenlijk heeft het CDA nog hetzelfde probleem als toen het dertig jaar geleden werd opgericht. Een conferencier typeerde dat destijds als volgt: De koers van het CDA lijkt op het opstaan op een vroege wintermorgen. Een keer naar links draaien, een keer naar rechts draaien en er toch niet uit kunnen komen.

Het wachten voor het CDA is op de tijd dat de politieke trend zich weer naar het midden beweegt. In de jaren zeventig was de trend naar links, nu naar rechts. In de jaren tachtig bewoog de trend zich naar het midden. Toen beleefde het CDA zijn hoogtij­dagen met 54 zetels.

De kunst voor een politieke partij is die trend te beïnvloeden in de door haar gewenste richting. Dat moet het CDA anno 2012 doen met een leider die boven de richtingen in de partij staat en op een overtuigende wijze de CDA-boodschap kan uitdragen. De partij moet op zoek naar een goudhaantje.