Drassig boerenland, water dat rond hekpaaltjes stroomt. Het is deze woensdagmiddag een natte boel op het land bij het Drentse Peize.

De grijparm van een gele graafmachine hijst een zwarte duiker op en legt die in de zwarte aarde. Via de buis, enkele meters lang, moet het water vanuit het overvolle Eelderdiep naar De Onlanden stromen. Dat is een waterbergingsgebied van zo’n 2000 hectare, bedoeld als ‘badkuip’ die het wassende water in overvolle sloten, vaarten en kanalen moet opvangen.

,Het zijn spannende en leuke tijden”, zegt de in laarzen lopende waarnemend dijkgraaf Johannes Lindenbergh van waterschap Noordzijlvest, actief in delen van Groningen en Drenthe. ,Wij moeten er in tijden van nood voor zorgen dat mensen droge voeten houden.”

Het spant erom deze dagen. Door overvloedige regenval in combinatie met de windrichting is het water flink gestegen. Door een noordwesterstorm kan het water lastig buitengaats worden geloosd. Gevolg: het overvloedige water moet ‘binnen de dijken’ worden afgevoerd.

De situatie deze dagen doet de mensen van het waterschap denken aan het hoge water in 1998. ,Toen moesten bejaarden in Groningen worden geëvacueerd en liep het Groningeren Museum onder”, zegt Carla Alma, bestuurslid van het waterschap.

Groot verschil met toen is dat nu het waterbergingsgebied De Onlanden overtollig water kan opvangen. Het gebied heeft een opvangcapaciteit van de inhoud van de watergangen (zoals sloten en kanalen) in het waterschapsgebied.

Het wateropvanggebied is sinds 2005 ingericht. Tientallen boerenbedrijven in het gebied werden verplaatst, zodat overtollig water de ruimte heeft.

Het is deze woensdag voor het eerst dat overtollig water bewust het gebied wordt binnengeloodst. Een heuse primeur. ,Morgen is dit een compleet meer”, zegt waarnemend dijkgraaf Lindenbergh, terwijl hij over het drassige land wijst. Via de inderhaast aangelegde duiker stroomt water vanuit het volle Eelderdiep het opvanggebied in.

Bestuurslid Alma, wijzend naar het stromende water: ,Als bestuurder van een waterschap zit je doorgaans te vergaderen. Nu zie je met eigen ogen de effecten van besluiten. Dat is mooi. Ik heb er alle vertrouwen in dat het waterbergingsgebied het overtollige water kan opvangen.”

Het zijn drukke tijden voor de waterschappen in het noorden. Weersvooruitzichten worden nauwlettend gevolgd.

Dijkinspecteurs houden de kwaliteit van kades en dijken in de gaten. ,Als een dijk zacht en week aanvoelt en je zakt weg met je laarzen, dan weet je dat de situatie gevaarlijk kan zijn”, zegt waarnemend dijkgraaf Lindenbergh.

Ook bij waterschap Hunze en Aa’s is het topdrukte. ,Gemalen draaien op volle toeren. Als dat mogelijk is proberen we het water richting Waddenzee te spuien”, zegt woordvoerster Cora Kuiper. Ook bestaat de mogelijkheid om overtollig water naar waterbergingsgebieden te laten stromen, zoals een natuurgebied bij Winschoten. Donderdag zullen tientallen dijkinspecteurs erop uit trekken. De zandzak-machine is paraat.

Helemaal droog houden burgers het niet, deze dagen in het noorden.

Lia Vriend heeft even een kijkje genomen bij de bedrijvigheid nabij De Onlanden. Ze wijst op het drassige land. ,Mijn tuin is nu wel erg nat.”