Lees ook: Wie is Rick Santorum?
Santorum en Romney kregen beiden 25 procent van de stemmen. Ron Paul volgde met 21 procent. Drie kandidaten die enkele weken geleden nog aan kop gingen in de peilingen, beleefden een teleurstellende avond. Veteraan Newt Gingrich stond op 13 procent. De Texaanse gouverneur Rick Perry kreeg 10 procent en Michele Bachmann eindigde rond de 5 procent. Jon Huntsman, die bij voorbaat al kansloos werd geacht, kwam niet verder dan 1 procent van de stemmen.

De eerste uitvaller van de strijd lijkt Rick Perry te worden. Hij kondigde aan terug te keren naar Texas om na te denken over zijn toekomst. „Ik ga naar huis in Texas om na te denken over de uitslag en te kijken of er een weg voorwaarts is. Dan neem ik een besluit”, zei hij.

Romney

Mitt Romney gold van meet af aan als belangrijkste kanshebber voor de Republikeinse presidentskandidatuur. Het is de tweede keer dat de oud-gouverneur van Massachusetts een gooi naar het presidentschap doet. In 2008 haalde hij de kandidatuur niet, maar maakte hij indruk door de manier waarop hij campagne voerde. Met zijn gematigde standpunten heeft Romney de steun van de leiding van zijn partij, die vreest dat een al te conservatieve kandidaat er niet in slaagt de stem te winnen van mensen die normaal op een Democraat stemmen.

Conservatieve Republikeinen bezien Romney met argusogen. Bij behoudende christenen speelt nog mee dat hij net als Jon Huntsman mormoon is.

De gouverneurszoon Romney hoopt dat zijn ervaring in het bedrijfsleven de Amerikanen ervan overtuigt dat hij de economische problemen beter kan aanpakken dan Obama. Als gouverneur van Massachusetts zorgde hij voor een stelsel van ziektekostenverzekering dat sterk lijkt op het door veel Republikeinen gehate stelsel dat Obama invoerde.

Romney wierp zich pas de laatste weken in de verkiezingsstrijd in Iowa. Daarentegen was zijn rivaal Santorum de afgelopen zes maanden bijna permanent aanwezig in de conservatieve landbouwstaat.

New Hampshire

De uitslag zegt nog weinig over wie het uiteindelijk namens de Republikeinen zal opnemen tegen president Barack Obama. Vier jaar geleden ging Mike Huckabee er bij de Republikeinen in Iowa met de winst vandoor. De uiteindelijke presidentskandidaat van de partij, John McCain, werd hier slechts vierde.

Er volgen nog voorverkiezingen in 49 staten. Volgende week is de eerste in New Hampshire. Daar gaat Romney al maanden in de peilingen aan de leiding. Santorum komt daarin niet boven de 5 procent uit. De Republikeinen nomineren in augustus hun kandidaat voor het Witte Huis.

Voor Santorum is het goede resultaat vooral van belang voor zijn campagnekas. Met meer geld kan hij de strijd langer volhouden. Santorum steeg de laatste week in de peiling. Een naaste medewerker van hem zei tegen CNN dat de afgelopen tien dagen het geld dat binnen werd gehaald dagelijks met 300 tot 400 procent groeide.

Record

De Republikeinse partij heeft nog nooit zo’n spannende voorverkiezing gehad als dinsdag in Iowa. Iowa brak het record dat de staat South Dakota in 1936 vestigde. Bij de Republikeinse voorverkiezing in South Dakota kreeg Alf Landon destijds 257 stemmen meer dan zijn rivaal William Borah. Landon werd de Republikeinse presidentskandidaat dat jaar, maar hij verloor kansloos van de Democraat Franklin D. Roosevelt.

Bij de Democraten werd het record tijdens de vorige verkiezingen in 2008 gevestigd. Toen versloeg Barack Obama zijn rivaal Hillary Clinton bij de voorverkiezing van de partij op Guam met zeven stemmen.