Geloof zingt in het donker
Het geloof is een vogel die in het donker zingt - deze wijsheid van de Indische filosoof Tagore (1861-1941) past de Duitse christelijke publicist Helmut Matthies toe op de maatschappelijke situatie in zijn land.
Donker wordt het als de kerk haar roeping verzaakt, schreef ds. Hansfrieder Hellenschmidt, recent in een bijdrage voor de Duitse Evangelische persdienst Idea. Zijn hartenkreet stond afgelopen maandag ook in deze krant.
Hellenschmidt laakt het feit dat de Evangelische Kerk in Duitsland (EKD) haar oren meer laat hangen naar maatschappelijke modegrillen dan naar het Woord van God. Volgens de voorman van de beweging Kein anderes Evangelium is alleen terugkeer mogelijk als de Bijbel in de kerk weer als absolute norm voor theologie en ethiek fungeert.
Tegelijk zijn er in de maatschappij trends waar te nemen die kansen bieden voor christenen, onderstreept Helmut Matthies, verbonden als chef-redacteur aan genoemde persdienst, in een commentaar dat dinsdagverscheen. Natuurlijk ziet ook hij de verruwing van de maatschappij, de seksualisering van de moraal, het uiteenvallen van gezinnen en de oprukkende vergrijzing door teruglopende kindertallen. Des te opvallender vindt Matthies de „omslag in thematiek” die hij in diverse Duitse media de afgelopen drie weken bespeurde.
Matthies somt op: de bepaald niet conservatieve ”Tageszeitung” uit Berlijn stelt begin deze maand vast dat „het krijgen van kinderen weer in beeld komt.” Het is volgens de krant lang geleden dat prominente vrouwen hun zwangerschap zo demonstreren als tegenwoordig. De links-liberale ”Frankfurter Rundschau” registreert dat „zwangerschap niet eerder zo trendy is geweest.”
Korte tijd later bericht ”Die Welt” dat „stijl en spaarzaamheid” weer in trek zijn: jonge mensen werken met vlijt en elan aan het „economische wonder van morgen.” De ”Süddeutsche Zeitung” verwondert zich erover dat een autoleverancier voor leidende posities nadrukkelijk mensen ouder dan 45 jaar zoekt, waaruit zou blijken dat levenservaring weer wordt gewaardeerd.
En het Duitse weekblad ”Der Spiegel” brengt midden juli een editie uit over „de nieuwe waarden: orde, beleefdheid, discipline, gezin.” Het tijdschrift, dat jarenlang bekend heeft gestaan om haar antiburgerlijke statuur, concludeert: „Veel mensen verlangen naar een normatief kader en zijn de om zich heen grijpende verloedering zat.”
Volgens Matthies vormen deze tekenen voor christenen aanleiding tot vreugde. „Belangrijker is echter dat ze de kansen waarnemen”, schrijft hij. „Als ”Der Spiegel” bijvoorbeeld bericht dat er ouders zijn die opnieuw het avondgebed invoeren, maar zich daarbij zo hulpeloos voelen als bij het zingen van het volkslied, dan moeten christenen de betekenis van het gebed uitleggen en laten zien hoe geestelijk leven eruit kan zien.”
Of op de nieuwe tekenen een ”Wende” volgt, ligt volgens Matthies dan ook mede aan de inzet van christenen. „Als christenen het nieuwe verlangen naar waarden niet beantwoorden door de waarden van het Evangelie overtuigend in school, beroep en dagelijks leven te laten zien, mogen ze ook niet over een paar jaar klagen dat het maar luchtbellen zijn geweest.”