Van Google tot RD, het is weer de tijd van jaaroverzichten. Het is goed om af en toe terug te blikken. Tegelijk bieden deze nieuwsoverzichten een gelegenheid om kritisch naar onszelf te kijken. Ze laten namelijk zien wat wij belangrijk vinden en waar wij onze prioriteiten leggen.

In 2011 domineerden vooral de Arabische revoluties en de economische crisis het nieuws. De omwenteling in de Arabische wereld laat zien dat mensen onverwacht voor grote veranderingen kunnen zorgen. De economische crisis houdt de gemoederen bezig. Iedereen voelt de gevolgen in de portemonnee of op een andere manier. En wat gaat de toekomst brengen? Volgens de media was hebzucht de oorzaak, maar die hebzucht woekert nog even hard door.

In de overzichten is er weinig aandacht voor het milieu. Terwijl de klimaatconferentie in Durban niet de eerste geflopte klimaattop was, is er maar weinig maatschappelijke teleurstelling te bespeuren. Als het ene na het andere weerrecord gebroken wordt, pakt het nieuws daar niet echt breed mee uit. De warmste tweede kerstdag, zonnigste lente, natste zomer en droogste november betekenen natuurlijk niet dat ons klimaat morgen richting tropisch gaat. De weerrecords leiden echter niet tot gezonde bezorgdheid; alsof klimaatverandering onmogelijk is. We geven wel acht op onbetrouwbare economische prognoses, maar signalen over de bedreigde schepping slaan we ijskoud in de wind.

Eigen verantwoordelijkheid

Reformatorische tijdschriften en het RD laten af en toe wat zien van de staat van de schepping. Als we op basis van wat vlugge rekensommetjes ons zorgen kunnen maken over onze hypotheek of over de economie, snappen we ook dat de aarde in de knel komt met een groeiende ecologische voetafdruk en een toenemende wereldbevolking. In diezelfde tijdschriften en kranten lezen we echter nog veel meer advertenties en artikelen die strijdig zijn met de christelijke norm van matigheid. Blijkbaar verkoopt luxe goed in de reformatorische gezindte.

Wij vinden zorg voor de schepping ook een ingewikkeld onderwerp. Klimaatverandering is geen thema waarbij je over één nacht ijs kunt gaan. Naast een eensgezind standpunt over klimaatverandering is het ook nodig om wetenschappelijke fraude en politieke zwakheid aan te pakken. In plaats van zich snel te richten op biodiversiteitsverliezen, moet de politiek eerst nog debatteren over de natuursector, over de positie van de staatssecretaris, of over allebei.

Toch hebben burgers hun eigen verantwoordelijkheid. Terecht was Nederland verbolgen over het misbruik in de Rooms-Katholieke Kerk, en er kwam waarheidsvinding. Terecht werden Arabische dictators niet geduld. De burger kan een streep trekken in het politieke en het maatschappelijke debat. Ongeacht wat de politiek ervan maakt, heeft de burger sowieso zijn plichten.

Agur

Dat het woord rentmeesterschap een dode letter is geworden, moet christenen pijn doen. Als je er als rentmeester met de pet naar gooit, hoe zie je dan je Schepper? Je kunt principieel tegen een te opdringerige overheid en voor een verantwoordelijke burger zijn. Laten we dan ook op de christelijke wijze leven. Een beter milieu begint aan de keukentafel.

„Leer voor overdaad ons wachten”, zo luidt een regel uit de bedezang voor het eten. Laten we dat in ons leven concreet maken. Bespreek een krantenartikel over het milieu. Sta eens stil bij wat je consumeert. Lees naast de reclamefolders vooral ook de Bijbel, over hoe we geld en goed moeten zien. Het verschil zullen we niet maken door goede voornemens alleen. Bedenk waar je kunt beginnen en hoe je kunt volhouden. Maak kleine, ferme stappen tot routine. Eet minder vlees, eerlijk vlees tegen een eerlijke prijs. Zoek mogelijkheden om energie te besparen. Laat die auto eens staan. In 2012 is het echt hoog tijd voor goed rentmeesterschap.

Onze levensstijl, hetzij dat we de krant lezen, hetzij dat we matiger leven, het moet al ter ere Gods zijn. Terwijl Kerst bij velen nodig lijkt om sleur te doorbreken, kan dichter bij Gods schepping leven ons dichter bij God en naaste brengen. „Armoede of rijkdom geef mij niet, voed mij met het brood mijns bescheiden deels”, zo bad Agur (Spreuken 30:8). Agur hield niet van goede voornemens, wel van goede voorbeelden. Hij was er zelf één.

De auteurs zijn respectievelijk commissielid en bestuurslid duurzame ontwikkeling en landbouw bij SGP-jongeren.