De inspectiedienst, die vanaf 1 januari Inspectie SZW gaat heten, noemt het „een feit dat agressie en geweld door gedetineerden en bezoekers veel voorkomen in gevangenissen.” In 2008 trok de dienst ook al aan de bel, omdat gevangenisbewaarders hiertegen te weinig beschermd werden. Na gerichte controles bij justitiële inrichtingen bleek toen bij 63 procent de zaken niet in orde.

De branche heeft na het inspectierapport in 2008 een plan opgesteld om de problemen met agressie en geweld aan te pakken. Maar „daar is in de praktijk nog onvoldoende van terechtgekomen”, zo blijkt volgens de Arbeidsinspectie uit de controles dit jaar bij gevangenissen, enkele forensisch psychiatrische centra en detentiecentra.

De inspectiedienst benadrukt dat onderzoeksresultaten niet voor alle gevangenissen gelden, omdat inspecteurs gericht gecontroleerd hebben. Wel zijn de controles grootschalig geweest volgens een woordvoerster. De Arbeidsinspectie bezocht de afgelopen tijd 54 locaties van 39 instellingen, terwijl er volgens haar in totaal 44 justitiële inrichtingen met circa 80 locaties zijn.

Verder is in de gevangenissen ook sprake van ongewenst gedrag tussen collega’s onderling, zoals intimidatie en discriminatie. Maar de Arbeidsinspectie wijst daarbij wel op onderzoek van de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) in april dit jaar, waaruit blijkt dat het aantal gevallen van ongewenste omgangsvormen onder het personeel is teruggelopen.

Oppositiepartij PvdA eist dat staatssecretaris Fred Teeven (Veiligheid en Justitie) maatregelen neemt om het geweld in gevangenissen tegen te gaan. Volgens PvdA-Tweede Kamerlid Lea Bouwmeester zou hij zijn aandacht daar op moeten richten in plaats van op het privatiseren van gevangenissen.

Reactie Groepsondernemingsraad

Het is goed dat de Arbeidsinspectie onderzoek heeft gedaan naar agressie tegen gevangenispersoneel en de hoge werkdruk, maar het is moeilijk een algemeen beeld te schetsen. Op veel plekken gaat het goed, op sommige plekken is het nodig dat er maatregelen worden genomen.

Dat stelt voorzitter van de Groepsondernemingsraad van het gevangeniswezen Bert Koops dinsdag in een reactie op het rapport van de Arbeidsinspectie. Die concludeert dat de bescherming van personeel tegen agressie en werkdruk nog te vaak onder de maat is.

Hij benadrukt dat een recent onderzoek onder 7000 werknemers nog een positief beeld gaf over zaken als werkdruk. „Er is een hoge werkdruk, maar wat de een zwaar vindt, hoeft dat voor een ander niet te zijn. Ook andere omstandigheden kunnen een rol spelen”, aldus Koops. „Ik ben blij dat de Arbeidsinspectie controles uitvoert, we moeten er ook bovenop zitten. Maar er is sprake van een genuanceerd beeld.”