Druk geroezemoes klinkt tegen acht uur ’s avonds door de Grote of Jacobijnerkerk in Leeuwarden. De ene na de andere bezoeker komt binnen. De tongval maakt duidelijk wie Twentse en wie Friese wortels heeft. Het Noordermannenkoor neemt nu eenmaal voor een deel zijn publiek mee.

Het wordt stil als het monumentale, uit 1727 daterende Müllerorgel de eerste tonen inzet van ”Ere zij God”. De ruim honderd mannen van het koor heffen even later een zogeheten ”intrada” aan, een verkorte versie van dit kerstlied.

„Toen jullie vorig jaar naar huis reden zagen we alweer uit naar jullie komst”, spreekt evangelist S. de Visser het koor toe vanaf de preekstoel. Voor hij verder gaat laat hij, als een schibbolet, alle Friezen de hand opsteken. Daaruit blijkt dat het aantal noorderlingen in de kerk ongeveer even groot is als de groep allochtone Hollanders.

Het is dit jaar de 23e keer dat het Noordermannenkoor aanwezig is op de kerstzangavond in Leeuwarden. Aanvankelijk had deze plaats in de Koepelkerk, een vooroorlogse gereformeerde kerk. Enkele jaren geleden werd deze locatie verwisseld voor de 13e-eeuwse Grote of Jacobijnerkerk, in het centrum van de Friese provinciehoofdstad.

Het bedehuis is bekend vanwege de grafkelder van de in Leeuwarden en Groningen residerende stadhouders van Friesland en Groningen. Tussen 1623 en 1765 werden tien leden bijgezet van de Friesche Nassaus, de graven van Nassau-Dietz. In de kapel boven de kelder stonden nog eens zes kisten. Veel van de grandeur verdween toen revolutionairen in 1795 allerlei ornamenten vernielden.

Telefoontjes

Volgens evangelist De Visser trekt de zangavond jaarlijks bezoekers uit de hele stad. „Weken geleden kreeg ik al telefoontjes van mensen wanneer de zangavond was.” Voor de evangelist is de kerstzangavond een jaarlijks hoogtepunt. „Ik voel me een met hen om de boodschap van het Evangelie te brengen naar de mensen in de stad. Daarin heeft deze avond een belangrijke functie.”

Bijzonder vindt hij het dat de Schriftlezing dit jaar verzorgd wordt door Cor Cornelder. Deze Fries bezocht enkele decennia geleden de kinderclub die een van de voorgangers van De Visser, evangelist Joh. C. Segers, organiseerde. „Nu is hij al enkele jaren bezoeker van het maaltijdproject. In ons gebouw aan Achter de Hoven kunnen mensen daardoor eens per twee weken een warme maaltijd krijgen. We eten samen en ik leg een Bijbelgedeelte uit.”

Tweede voorzitter J. W. Janssen van het Noordermannenkoor noemt het zingen in Leeuwarden „de mooiste avond van het jaar. We mogen al zingend het Evangelie verkondigen.” Het koor begint enkele weken na de zomervakantie al met het instuderen van het eerste kerstrepertoire, aldus Janssen. „Het doel, evangelisatiewerk in Leeuwaren, steunen we graag. Maar het is natuurlijk ook prachtig om in de historische Grote Kerk te zingen.”

Het koor zingt tijdens de kerstzangavond bekende kerstliederen en bij het kerstfeest passende psalmen. Het repertoire, met titels als ”Eeuwen geleden”, ”Komt nu gij herders”, ”Uit hoge hemel daalt Hij neer” en ”Komt allen te samen”, is op een enkele uitzondering na Nederlandstalig.

„Wat betekent Kerst voor u?” vraagt evangelist De Visser de aanwezigen bij het begin van zijn meditatie. „Kerst betekent ten diepste: Christusfeest. Dat is een wonder. Iets wat niet kan, en toch gebeurt. Het woordenboek zegt: Een wonder is een door God verrichte handeling. En het wonder is dat Hij Zijn Zoon zond naar de wereld.”

De Visser vertelt hoe de Heere engelen zond naar de herders in de velden rond Bethlehem. „Niet naar Jeruzalem. Daar was geen plaats voor de boodschap dat ú, heel persoonlijk, heden geboren is de Zaligmaker. Maar bij de herders was wél plaatsgemaakt voor Hem.”

Wonder

„Waarom het kerstfeest is geworden?” vraagt de evangelist. „Dat heeft alles met schuld te maken. Vanuit mijzelf ben ik een verloren mens. Dat geloof ik niet, totdat God het mijzelf laat zien.” Van de kribbe loopt een weg naar het kruis, aldus De Visser. „Als je leert dat Christus daarmee ook jouw Zaligmaker wil worden, is Kerst een onuitsprekelijk wonder. Het is nog mogelijk om zalig te worden. Christus kan het en wil het: Zijn volk zalig maken.”

„De steen die door de tempelbouwers, veracht’lijk was een plaats ontzegd, is tot verbazing der beschouwers, van God ten hoofd des hoeks gelegd”, zingt het koor aansluitend. Ook in de geseculariseerde Friese hoofdstad wordt anno 2011 het wonder van Kerst nog bezongen.