4 juli: Internationaal

Dit is echt de I van ISS: internationaal. Stel je voor: een Amerikaan stuurt een Canadese robotarm naar een Japanse vrachtmodule. Daarna voert een Europeaan met de Japanse robotarm een experiment uit. En misschien vraag ik de Russen wel om het allemaal vast te leggen op foto en video. Mensen uit zo veel landen die in vrede met elkaar samenwerken in de ruimte… dat vind ik mooi aan de hedendaagse ruimtevaart.

11 juli: Reizen

Na een week in Houston (VS) en een week in Japan was ik de afgelopen week bij het Europese astronautencentrum EAC in Keulen. Ik merk dat al dat reizen wel z’n tol eist. Zeker als het over grote afstanden is en zo kort op elkaar. Voordat ik goed en wel over de ene jetlag heen was, diende de volgende zich alweer aan.

18 juli: Rampscenario’s

Typisch voor een astronaut: je traint het meest op situaties die zich in de ruimte nagenoeg niet voordoen. We oefenen verschillende scenario’s van de drie grote problemen die kunnen optreden: brand, een gat in de romp of het vrijkomen van giftige stoffen.

25 juli: Ruimtewandeling

Voor mijn vlucht staat op dit moment geen ruimtewandeling gepland. Toch weet je maar nooit. Ik vind de trainingen met het ruimtepak altijd heel bijzonder om te doen. Het voelt alsof je met je hoofd in een vissenkom zit en met de rest van je lijf in een opgeblazen ballon. De bewegingsvrijheid is zeer beperkt.

8 augustus: Vlieguren maken

Ik ben terug in Sterrenstad, het trainingscentrum voor kosmonauten net buiten Moskou. Grofweg de helft van mijn trainingen doe ik hier. Een ruimtecapsule kun je niet even pakken voor een oefenvlucht. Dus alles gebeurt in de simulator. Lanceren, koppelen, manoeuvreren in de ruimte en landen. Daarom ben ik zo veel in Sterrenstad. Om ‘vlieguren’ te maken met de Sojoez.

16 augustus: Familiebezoek

Heel af en toe komt mijn gezin me opzoeken tijdens de training in Rusland of Amerika. We zijn lekker naar de speeltuintjes en het bos geweest dat Sterrenstad omgeeft. Sterrenstad is in veel opzichten gewoon een dorp, ook al is het voor de buitenwereld afgesloten met slagbomen en bewakers.

22 augustus: Russisch

De Russische les gaat nu vooral over vaktaal. Soms is het voor de docente abracadabra wat er in de procedures staat en moet ik het haar vertellen. Naast al die technische termen leren we ook nog steeds ‘gewoon’ Russisch met behulp van boeken, teksten op internet of gedichtjes. Zelfs de stripheld Kuifje komt wel eens in het Russisch op tafel.

29 augustus: Problemen

Het was een bewogen week. Veel mensen vragen naar de Progress 44, het Russische vrachtschip waarvan de lancering niet volgens plan verliep. Wat als dit niet een onbemande raket was maar een bemande? Het antwoord is: Met de Sojoezcapsule kun je in elke fase van de vlucht terugkeren naar de aarde, mocht dat nodig zijn. Dus nee, ik maak me geen zorgen over mijn lancering.

1 september: Sporten

Een van de activiteiten aan boord is sporten. Daarvoor staat twee uur per dag. Een uur is daadwerkelijk trainen, dat andere uur is voor het klaarzetten van spullen, alles weer wegzetten en je opfrissen met washandjes. Naast de oude loopband in het Russische deel en een fiets in het Amerikaanse laboratorium zijn er nu een loopband en een apparaat dat zo’n beetje alle toestellen uit een fitness kan nabootsen. We kunnen dus gewichtheffen in de ruimte, terwijl alles daar gewichtloos is!

13 september: Medische keuring

Ik heb de laatste grote medische keuring voor mijn vlucht gehad. Bloedonderzoek, een bezoek aan de tandarts, echo’s, hartfilmpjes, inspanningsonderzoek; alles kwam voorbij. Dit is een van de spannendste momenten voor een astronaut. Ik weet dat die artsen me niet zomaar afkeuren. Maar stel je voor dat ze iets vinden. En dat ze nader onderzoek willen doen waardoor je niet gelanceerd kunt worden. Het komt voor.

27 september: Astronautenvoedsel

In Nederland mocht ik anderhalve dag alleen maar ruimtevoedsel eten. Dus terwijl mijn gezin opschepte uit potten en pannen, at ik uit allemaal kleine blikjes. Veel mensen denken dat astronauten nog steeds smakeloos eten krijgen uit tubes. Niets is minder waar. Op mijn menu stonden onder andere appelcompote, zalm, zwaardvis en cheesecake. Allemaal bereid door een Franse chef-kok.

10 oktober: Proefkonijn

Ik was een waar proefkonijn de afgelopen weken. Na het astronautendieet moest ik 24 uur lang mijn bloeddruk meten. Daar kwam nog een spieronderzoek bij. Een chirurg heeft met een kleine ingreep spierweefsel uit mijn kuit gehaald. De onderzoekers willen weten wat de effecten van een langdurig verblijf in de ruimte zijn voor het menselijk lichaam. Als arts vind ik deze onderzoeken erg interessant. De metingen zijn niet altijd even handig, vooral als je een of twee dagen met apparatuur om je lijf loopt. Maar dat hoort er gewoon bij.

21 oktober: 1,5 kilo bagage

Elke astronaut mag 1,5 kilo privébagage meenemen. Dat is niet veel, maar als je beseft dat een kilo spullen de ruimte in sturen zo’n 20.000 dollar kost…Ik heb ook niet zo veel nodig. Brillen, medicijnen, voedsel, kleren: het is allemaal al boven als ik daar aankom. Wat ik wel meeneem? Dingetjes van de mensen die me dierbaar zijn. En een paar foto’s en notities.

3 november: Eindexamens

Over twee weken beginnen de eindexamens. Net als vroeger op school moet je als astronaut slagen voor die examens, anders kun je niet de ruimte in. Het zijn er zes, waaronder de handmatige nadering, koppeling en terugkeer met de Sojoez, werken en wonen in het Russische segment van het ISS en het binnenhalen van het Europese vrachtschip ATV. En als grote finale het complexe Sojoezexamen met de hele bemanning.

9 november: Ruimtepak

Ik heb voor mijn vlucht een compleet nieuw ruimtepak. Mijn pak uit 2004 zou ik nog wel aan kunnen, maar ruimtepakken hebben een uiterste houdbaarheidsdatum. Dat heeft te maken met bijvoorbeeld de rubbers die de sluitingen luchtdicht moeten maken. Ik heb voordeel van mijn ervaringen. In 2004 dacht ik nog: de vingers van mijn handschoenen zijn een beetje te kort, maar het zal wel meevallen. Dat heb ik geweten. Op mijn verzoek zijn de handschoenen nu iets langer gemaakt.

13 november: Wc

Ik heb een laatste herhalingsles gehad voor de wc in de Sojoezleefmodule. In principe verwachten we geen problemen. Toch moeten we de procedures weten voor als de wc stuk gaat. Er is een handmatig back-upsysteem met een pomp. Als dat niet lukt, moeten we zakjes gebruiken. Er is zelfs een derde back-upsysteem: alle astronauten krijgen luiers mee. Die heb je bij de lancering ook om. Gelukkig wel…

5 december: Geslaagd

We hebben een ”GO for launch”. De grote eindexamens zijn achter de rug en volgens de commissie die erover gaat, ben ik klaar om te vliegen. Op een paar heel kleine schoonheidsfoutjes na hebben we het examen ruim gehaald. Meteen na de examens wist ik al dat we het ruim hadden gehaald, hoewel er nog uitgebreid door de commissie, de specialisten en de bemanning is gediscussieerd.

9 december: Quarantaine

Voor de allerlaatste keer vertrok ik gisteren uit Sterrenstad. Eerst hadden mijn collega-bemanningsleden en ik nog het traditionele kosmonautenontbijt met familie. Daarna was het afscheid nemen van onze gezinnen bij de bus en op naar Baikonoer. Daar blijf ik –in quarantaine– tot de lancering.

14 december: Baikonoer

De dag na aankomst in Baikonoer gingen we naar de lanceerbasis. In een groot gebouw zagen we onze Sojoezcapsule helemaal klaar staan. Het is heel bijzonder om het ruimteschip te zien waarin we straks om de aardbol vliegen.

17 december: Mondkapjes

We hebben verschillende persmomenten. Tijdens dit alles houden de doktoren in de gaten dat mensen die niet ‘goedgekeurd’ zijn niet te dicht in de buurt komen en mondkapjes dragen. Handen schudden is niet toegestaan. Dat is even wennen, want uit beleefdheid en gewoonte steek je toch algauw een hand uit, waarna je die dan schielijk weer terugtrekt.

19 december: Controle

We hebben een tweede controle gedaan van onze capsule. De leefmodule is helemaal volgepakt. Over een paar dagen is dit onze woonkamer, slaapkamer, eetkamer, het toilet en de zolder voor twee dagen.

21 december: Het is zover…

De laatste dagen stonden in het teken van gedag zeggen tegen familie en vrienden van achter glas. En nu is de grote dag. We zitten tweeënhalf voor onze lanceertijd van zeven uur ’s avonds in Kazachstan in de raktet om alle systemen te controleren en radiocontact te maken. En dan gaan de helmen dicht en is het zover…

www.blogs.esa.int/andre-kuipers