Voedselintolerantie; cholesterol en diabetes; schildklier en jodium
Zodra mijn man iets vet eet, gaat hij in zijn gezicht heftig transpireren. De parels lopen van zijn gezicht af. Ik probeer zo min mogelijk olie, boter en dergelijke te gebruiken. Waardoor ontstaat deze reactie?
U stelt een lastige vraag. Het antwoord ook niet zomaar te geven. De vraag is: Hoe lang bestaat dit probleem al? Gaat het met andere klachten gepaard, zoals darmkrampen en of diarree? Is het bij bepaalde soorten vet in de voeding? Heeft het ook iets met kruiden te maken?
Dit lijkt op een voedselintolerantie. Voor vet in zijn algemeenheid is dit niet bekend. Er zijn echter meerdere typen vet, zoals verzadigde en onverzadigde vetzuren, trans- en cis-vetten, harde en olieachtige vetten. Ik denk dat een diëtiste u kan helpen om te achterhalen welke vetten uw man niet verdraagt. Vetten worden afgebroken door enzymen die in de alvleesklier worden gemaakt. Als de alvleesklier niet goed werkt, ontstaan er meestal ook buikklachten zoals diarree. Die klachten zijn te verhelpen met medicijnen waarin deze enzymen aanwezig zijn. Mogelijk kan een consult bij een diëtiste uw man verder helpen.
Dr. D. J. Bac, maag-darm-leverarts
Hoe hoog moet je cholesterolgehalte zijn als je suikerpatiënt bent? Volgens mijn diabetesverpleegkundige moet het 2,0 mmol/l zijn. Maar het is moeilijk om het zo laag te krijgen. Wat zou ik aanvullend nog kunnen doen?
Hoe hoog het cholesterolgehalte van een suikerpatiënt mag zijn, hangt van meerdere factoren af, zoals leeftijd, bloeddruk, gewicht, leefstijl, roken, eerdere uiting van hart- en vaatziekten enzovoorts. Vooropgesteld moet worden dat cholesterol een volstrekt natuurlijke lichaamseigen stof is die nodig is voor de opbouw van de cellen en de aanmaak van hormonen en vitamine D.
Een getalsmatige benadering van het cholesterolgehalte lijkt mij niet juist; het gaat om de patiënt en niet om een bepaalde waarde.
Uw diabetesverpleegkundige doelt met haar streefwaarde van 2,0 mmol/l naar ik voor u hoop op het LDL-cholesterol. Er moeten wel meerdere risicofactoren bij u in het spel zijn wil deze streefwaarde absoluut noodzakelijk zijn. Conform de huidig geldende regels bij diabetes is een streefwaarde van 2,5 mmol/l reëel. Afhankelijk van bovengenoemde factoren kan hiervan worden afgeweken. Persoonlijk denk ik dat een gezonde leefstijl of dieet vele malen belangrijker is dan welk cholesterolverlagend middel ook.
Een overzicht van gezonde voedingsmiddelen past niet in het bestek van deze rubriek. U kunt het opvragen bij de redactie: gezond@refdag.nl
J. H. Baan, huisarts
Een tekort aan jodium leidt tot een tragere schildklierfunctie, zo werd gemeld in deze vragenrubriek van 26 november. Betekent dit dat het omgekeerde, een teveel aan jodium, leidt tot een versnelde schildklierwerking?
De relatie tussen jodium en schildklierfunctie is een beetje ingewikkeld. Een ernstig jodiumtekort leidt inderdaad tot een tekort aan schildklierhormoon en gaat gepaard met een ziektebeeld (cretinisme of dwerggroei).
Omgekeerd leidt een grote overmaat op korte termijn soms tot een versnelde schildklierwerking. Dit kan voorkomen bij röntgenonderzoek waarbij veel jodiumhoudend contrastmiddel wordt gebruikt. De schildklier kent echter voor beide situaties compensatiemechanismen. Dit maakt dat op lange termijn de relatie net omgekeerd is. In gebieden waarbij de jodium inname laag normaal is, is er bij mensen op oudere leeftijd vaker sprake van een snellere schildklierwerking en in gebieden met een relatief hoge inname is er vaker sprake van een trage schildklierwerking. Vooropgesteld moet worden dat de jodiumvoorziening in Nederland over het algemeen goed is en dat er niet te weinig of te veel jodium wordt ingenomen, tenzij bij sterk afwijkende voedingsgewoonten.
Prof. dr. M. den Heijer, internist-endocrinoloog