Meeslepend en sfeervol beschrijft Ineke Mahieu het leven van de plattelandsjongen Pijke Slim, die zijn moeder Famke verliest en achterblijft bij z’n drankzuchtige stiefvader Peer. Peer jaagt hun geld erdoor en neemt Pijke zelfs zijn enige boek af om het te verkopen: de encyclopedie die moeder Famke ooit kreeg toen ze dienstmeid was bij een rijke familie. Even gloort er hoop als Pijke naar Den Haag wordt gestuurd, waar hij zogenaamd een opleiding mag volgen. In werkelijkheid wordt hij er aan het werk gezet in een sigarenfabriek. Op die manier hoopt Peer zijn schulden af te kunnen betalen. Pijke krijgt een ellendig bestaan, maakt een tragedie mee en… stuit op een schilderij waar zijn moeder op staat.

Zelfs het wat toevallige happy end stoort niet echt, omdat het ontroerend en overtuigend wordt gebracht. De encyclopedie blijkt aan het slot een functie te hebben in de plot. Heel mooi dat ook de vulpen van Pijkes moeder regelmatig opduikt als symbool van zijn liefde voor lezen en schrijven. Een liefde die overigens eveneens uit allerlei andere passages blijkt.

Wat ontbreekt in dit verhaal is de verticale lijn. Pijke en de andere personages kijken niet verder dan het hier en nu. „Wat je niet ziet, bestaat niet”, beweert hij. Waarop zijn gesprekspartner grinnikt: „Ik hoef jou niks wijs te maken. Je bent slimmer dan de rest hier.”

Boekgegevens

”De jongen met de vulpen”, door Ineke Mahieu; uitg. Van Holkema & Warendorf; Houten, 2011; ISBN 978 90 475 1936 2; 159 blz.; € 14,99.