Nederland heeft er steeds op aangedrongen om Groot-Brittanië in de Unie te krijgen, als tegenwicht tegen het grote Frans-Duitse overwicht. Rutte heeft voortdurend geprobeerd om de Britten erbij te houden. Dat ze nu niet willen meedoen met het verdrag, is pijnlijk, vindt Scheffer.

„Veel details zijn nog niet bekend, maar dit verdrag kan een herhaling worden van het stabiliteitspact dat gesloten is bij het invoeren van de euro. Daarin werden allerlei afspraken gemaakt, bijvoorbeeld over het maximale begrotingstekort en de staatsschuld. Maar er was geen discipline. De afspraken zijn meteen overschreden door verschillende lidstaten”, aldus Scheffer. Hij vreest dat het ook nu weer moeilijk wordt om begrotingsdiscipline af te dwingen, nu niet alle EU-landen meedoen met het nieuwe verdrag.

Door de steeds groter wordende Europese Unie, wordt het steeds moeilijker om afspraken te maken die gedragen worden door alle lidstaten, meent Scheffer. In het verleden werd dat al duidelijk met het Schengenakkoord: daar zitten niet alle lidstaten in. Ook aan de euro doen maar 17 van de 27 lidstaten mee. „Maar bij Schengen is het algemene idee dat landen op termijn wel mee zullen gaan doen. Bij de euro is dat niet zo. Daar gaat het om landen die er structureel niet aan willen.”

Het nieuwe verdrag zorgt ook weer voor verdeeldheid binnen de lidstaten. „Dat is nou eenmaal de realiteit van Europa. Doordat zo veel landen betrokken zijn, is het moeilijk om iedereen op één lijn te krijgen.” Volgens Scheffer is deze verdeeldheid niet het einde van de Europese gedachte. „Als je naar de geschiedenis van Europa kijkt, zie je dat verdeeldheid er eigen aan is. Maar ook eigen aan Europa is dat er veel talent is om steeds weer tot nieuwe oplossingen te komen. Dat zal nu ook gebeuren.”

Volgens Scheffer is het nieuwe verdrag nog geen eindpunt. „De afspraken die nu gemaakt zijn, gaan nog niet ver genoeg. Ze zijn waarschijnlijk een opmaat voor nieuwe afspraken. We zijn op zijn best halverwege.”