Commentaar: Zorgen over Afghanistan
Niet gauw zal een internationale topconferentie als mislukt worden beschouwd. Al regent het pijpenstelen, voor het oog van de camera’s zullen deelnemers na afloop altijd volhouden dat de zon schijnt.
De internationale conferentie over Afghanistan, maandag nabij de Duitse stad Bonn, werd afgesloten met ontroerend positieve woorden. Woorden van trouw en blijvende betrokkenheid van de internationale gemeenschap bij dit door burgeroorlog verscheurde land. Een land dat na 2014 goeddeels op eigen benen verder moet. Na dat jaar verlaten immers de meeste buitenlandse troepen Afghanistan en staan de Afghanen er alleen voor. Op de top in Bonn werd dit al langer bestaande vooruitzicht nog eens bevestigd; wat de stemming drukte was dat er veel onzeker is over wat na er 2014 precies gaat gebeuren. Zo mag er dan een indrukwekkende legermacht van Afghaanse strijders klaar staan om het stokje van de buitenlanders over te nemen, of die ook in staat zijn het land orde en rust te geven, blijft zeer de vraag. Zo hangt de financiering van deze troepenmacht nog altijd in het luchtledige.
En dan is er nog het binnenlands politieke probleem dat maar niet wordt opgelost. Beloften van president Karzai om de corruptie in zijn land „nu echt” aan te pakken, de democratie op te bouwen en mensenrechten te eerbiedigen, klonken maandag als een zich herhalende bandopname. Zijn woorden zijn iedere keer dezelfde, zonder dat ze echt gevolgen krijgen in de praktijk.
Karzai heeft bewezen niet in staat te zijn om zijn land naar een vreedzame en rechtvaardige toekomst te leiden, en toch dreigt hij opnieuw die taak toebedeeld te krijgen.
Verder wordt Afghanistan mét het vertrek van de westerse troepen weer nadrukkelijk een regionaal probleem, waar buurlanden als Iran, Pakistan, China, Rusland, maar ook India van doorslaggevend belang zijn voor het bereiken van vrede. Juist daarom was het teleurstellend dat een belangrijk buurland als Pakistan verstek liet gaan in Duitsland. En zonder Pakistan ook geen delegatie van de taliban, terwijl iedereen het er wel over eens is dat, nu deze radicaalislamitische beweging militair niet is te verslaan, alleen een vredesovereenkomst nog tot duurzame vrede kan leiden.
Misschien is dát nog wel het meest zorgwekkende vooruitzicht: dat een verzoening met de taliban ten koste zal gaan van grondrechten voor Afghaanse burgers. De afgelopen jaren was het al onverteerbaar dat er miljoenen dollars vanuit het Westen naar Afghanistan gingen, terwijl daar onverminderd religieuze minderheden als die van de christenen geen leven hebben. Zal dat beter worden als de taliban er daadwerkelijk een vinger in de politieke pap krijgen? En buurlanden als Iran, China, Rusland en Pakistan aan invloed winnen? Waarschijnlijk niet. Een verdere uitruil van godsdienstvrijheid en eerbiediging van mensenrechten is dan te vrezen.
Meer dan ooit is daarom de christelijke gemeente in het vrije Westen geroepen om voor en na 2014 betrokken te zijn én te blijven bij hun Afghaanse broeders en zusters die in grote eenzaamheid en in benauwdheid vanwege de toekomst moeten leven.