Leren lezen is leuker dan ooit. Beginnende lezertjes kunnen zelfs al naar een moppenboekje grijpen. Ook samen lezen met een ouder of een andere voorlezer is mogelijk: zogenaamde samenleesboeken bieden afwisselend moeilijkere en makkelijkere tekst –goed zichtbaar door de verschillende lettergroottes– aan zodat kind en volwassene omstebeurt een stukje op eigen niveau kunnen lezen.

Een recent voorbeeld hiervan is ”Poes in de klas” van Roland Kalkman (uitg. Den Hertog, 2011). In de klas van Ron en Sam zit een muis. De twee sluiten de poes van Sam voor een nachtje op in school –wat natuurlijk weer voor nieuwe problemen zorgt.

In dit samenleesboek staat het verhaal eigenlijk dubbel: links in makkelijke tekst op AVI-M3-niveau, rechts het verhaal op een hoger niveau. Omdat dit niet duidelijk is aangegeven, werkt het aan het begin verwarrend: de lezer moet even doorhebben dat hij niet alle tekst achter elkaar moet lezen.

De opzet zorgt ervoor dat het boek op veel manieren kan worden gebruikt: het kind kan de oneven hoofdstukken lezen en de volwassene de even hoofdstukken of juist andersom. Maar een beginnende lezer kan zich ook –zonder begeleiding– beperken tot de makkelijke tekst. Dan leest hij een origineel verhaal waarin plaats is voor stoute dingen, maar ook voor spijt.

In ”Juf in de pan” van Corien Oranje (uitg. Columbus, 2011), in zijn geheel geschreven op AVI-M3-niveau, is het vooral het verhaallijn die het boek doet opvallen. Het boek begint in een gewone klas, met een ongewone juf die geen zin heeft in lesgeven en met de kinderen naar het bos gaat. De juf raakt kwijt. Een reus heeft haar in een pan gestopt.

Het gebeurt niet vaak dat realisme en sprookjesachtige elementen worden vermengd in een kinderboek op de christelijke markt en zeker voor jonge kinderen lijkt het misschien gewaagd. Maar het levert wel een origineel verhaal op met in elk geval een geruststellend eind. Ook zijn de karakters heel goed neergezet – en dat met een beperkte woordkeus.

Vorige maand verscheen ook ”Lucas en de woorden” van Carli Biessels (uitg. Lannoo, 2011). ”Een verhaal over leren lezen”, luidt de ondertitel. Het is niet bedoeld om zelf te lezen, gezien woorden als ”olmenwei” en ”hangkinnen”. Hoofdpersoon Lucas leert op school lezen, maar omdat de letters voor zijn idee niet naar hem „terugkijken” lukt het hem niet ze te ontcijferen. Hij tekent bij elk woord plaatjes en dat helpt hem. Per ongeluk komt zijn leesmethode terecht bij de minister van Onderwijs en dat zorgt voor een komisch einde van dit licht filosofische kinderboekje voor de liefhebber.

Het boekje ”Wat een mop!” van Erik van Os en Elle van Lieshout (uitg. Zwijsen, 2011) is voor een breder publiek aantrekkelijk. Het staat vol moppen, oplopend van AVI-M3 tot AVI-E3) die zo rijk zijn geïllustreerd dat het eigenlijk een prentenmoppenboek is. Niet elke mop is even smakelijk en sommige zijn overbekend, maar het is een prachtig concept. De korte, afgeronde tekstjes, die bovendien nieuwsgierig maken, werken ongetwijfeld motiverend voor beginnende lezers.

Benieuwd wat de kip zei toen hij zijn kop stootte? „tok!”

Kerkhistorie voor beginnende lezers

tekst Annette van der Plas

Beginnende lezers kunnen zich ook al in kerkgeschiedenis verdiepen. De Gereformeerde Bijbelstichting maakt met het boek ”De Bijbel in de wieg” een kerkhistorisch verhaal voor hen toegankelijk. In eenvoudige zinnen ontspint zich een spannend verhaal over het meisje Sjan dat bezoek krijgt van een priester en een soldaat ten tijde van de kettervervolging. Ze probeert voor hen verborgen te houden dat er een Bijbel in de wieg is verstopt, maar dat valt niet mee. Auteur Ditteke den Haan vertelt op een boeiende manier het bekende verhaal en slaagt erin met een beperkte woordenschat de geschiedenis tot leven te brengen voor jonge kinderen. Dat is knap. Wat ontbreekt is een verwijzing naar de context. Het is voor kinderen niet duidelijk waar en wanneer het verhaal zich afspeelt en waarom de priester op jacht is naar een Bijbel. Extra uitleg is daarom nodig.

Boekgegevens

”De Bijbel in de wieg”, door Ditteke den Haan; uitg. Gereformeerde Bijbelstichting, Leerdam, 2011; ISBN 978 90 721 8662 1; 48 blz.; € 5,50.