Gevangenen vaak niet gemotiveerd tot verandering
Vier op de tien mannelijke gedetineerden zijn niet gemotiveerd om hun crimineel gedrag te doorgronden en veranderen. Zij staan negatief tot zeer negatief tegenover een vorm van therapie, andere programma’s of begeleiding door de reclassering.
Dat blijkt uit een analyse van het adviesbureau Van Montfoort en het wetenschappelijke onderzoekscentrum WODC van het ministerie van Justitie, die donderdag is gepubliceerd. Het onderzoek vond plaats onder 355 gedetineerden in acht huizen van bewaring. Bijna de helft van hen was gemiddeld al veertig keer met justitie in aanraking gekomen.
Het representatief geachte onderzoek is gedaan in opdracht van het ministerie van Justitie dat wilde weten wat de factoren zijn die mensen ertoe aanzet in de fout te gaan en in hoeverre die factoren te veranderen zijn. Justitie wil kijken of hulp op maat de herhaling van delictgedrag kan verminderen. In het buitenland zijn daar goede ervaringen mee. Ook een experiment in Sittard levert op dat de herhalingscriminaliteit met een kwart omlaag gaat. De investeringen daarin verdienen zich ruimschoots terug, omdat de maatschappij uiteindelijk minder schade oploopt.
In de analyse komt naar voren dat 40 procent een ernstig drugsprobleem heeft, de helft schulden, tweederde heeft psychische problemen en eenzelfde percentage had problemen op het werk. Ook zegt bijna de helft problemen te hebben met cognitieve vaardigheden. Dat betekent dat zij moeite hebben problemen op te lossen, hun impulsen te beheersen en emoties onder controle te houden.
„Juist het gebrek aan deze vaardigheden dragen er sterk toe bij dat mensen opnieuw een delict plegen”, zegt dr. B. Vogelvanger van het adviesbureau Van Montfoort. „Deze mensen gaan bij een probleem meteen woedend verhaal halen of kroppen juist alles op totdat ze ontploffen. Ook bij vermogensdelicten spelen vaak cognitieve problemen.” Dergelijke denkpatronen zijn te doorbreken maar dan moeten de betrokkenen wel gemotiveerd zijn.
Bij degenen die hun cognitieve problemen onderkennen, zal dat sneller lukken. Maar volgens Vogelvanger zien veel gedetineerden zulke problemen niet terwijl het voor de hand ligt dat ze die wel hebben. „Dat is een ernstig probleem.” Er worden al programma’s ontwikkeld om gedetineerden gemotiveerd te krijgen. Verder is belangrijk dat mensen een realistisch beeld krijgen over zichzelf en wat ze kunnen. „Veel gedetineerden willen na hun straf een goede baan waarmee ze veel geld verdienen om een mooie auto en een huis te kopen. Dat is niet reëel en het is beter dat tijdig te beseffen.”