Geestelijk verzorgers tbs-kliniek: Patiënt veel bezig met stervensuur
Dominee J. Jonk (54) en pastor M. Arink (47), de geestelijk verzorgers van tbs-kliniek Oldenkotte in Rekken, bieden patiënten een luisterend oor. Elke vrijdagavond beleggen zij een oecumenische dienst in de kliniek. „De belangstelling is wisselend”, zegt ds. Jonk. „Het is net als in de kerkelijke gemeente. Als mensen anderen enthousiast oproepen ook mee te gaan, is het vaak drukker.”
De bijeenkomst op vrijdagavond kent veel rooms-katholieke elementen. „De bezoekers kunnen erg genieten van symboliek”, zegt Arink. „De meesten zijn nooit trouwe kerkgangers geweest, maar ze weten soms nog iets vanuit hun opvoeding.” Ds. Jonk en pastor Arink zijn verknocht aan hun ambtelijk werk. „Thema’s als vergeving, toekomst en hoop zijn volop in de Bijbel te vinden.” Het onderwerp moet echter wel dichtbij de patiënt staan, benadrukt pastor Arink. „Met het onrecht in de wereld of de politieke verhoudingen kan de patiënt niet zo veel.”
In haar tienjarige loopbaan binnen de tbs-kliniek is het pastor Arink vooral opgevallen dat patiënten veel bezig zijn met hun stervensuur. „Toen hier enkele jaren geleden een jongeman overleed, bleek uit gesprekken met andere tbs’ers dat ze doodsbang zijn om binnen de kliniek te moeten sterven, ver weg van de familie of geboorteplaats. Ze zijn hier immers niet thuis.” Het heeft ds. Jonk bijzonder aangegrepen om te zien hoe verstrekkend de gevolgen van een veroordeling en tbs-behandeling kunnen zijn voor familieleden van de patiënt. „Een jongeman was hier in behandeling na een lange gevangenisstraf voor moord. Zijn moeder leefde al jaren alleen. Ze had geen man meer en de familie had haar de rug toegekeerd. Ze stierf in volstrekte eenzaamheid. Op de begrafenis was behalve haar zoon slechts de caissière van de plaatselijke supermarkt.”
Geestelijk verzorgers hebben een status aparte binnen tbs-klinieken. Gesprekken tussen hen en patiënten zijn strikt vertrouwelijk. Er is slechts één uitzondering: als het leven van derden buiten of binnen de kliniek in gevaar is. „Voor patiënten is de drempel om ons iets te vertellen lager dan bij de hulpverlener”, aldus pastor Arink.
Hoe wordt het Evangelie in Oldenkotte over het algemeen ontvangen? „Lastig in te schatten”, zeggen beide geestelijk verzorgers. „Er zijn mensen die troost putten uit het feit dat God er voor hen is”, aldus ds. Jonk. „Jezus is voor de meesten een bron van troost, zonder dat ze Hem zelf navolgen”, zegt pastor Arink. „Religie is voor hen een middel waardoor ze het gevoel hebben niet alleen te zijn, ondanks dat anderen hen hebben laten vallen.”
Dit is het derde deel in een serie over tbs-kliniek Oldenkotte, haar medewerkers en patiënten.