Eindhoven is maandag voor een ramp bewaard gebleven. Dat kunnen we wel zeggen nadat op de A2 een tankwagen met lpg in brand vloog. Als de lading was ontploft, zouden de gevolgen ernstiger zijn geweest dan die van de vuurwerkramp in Enschede, zo zei de Eindhovense burgemeester, Welschen, gisteren.Gelukkig wist de brandweer de tank met bluswater te koelen, zodat de kritische temperatuur niet bereikt werd. Duidelijk werd ook dat de in Nederland rondrijdende lpg-tanks tegen een stootje kunnen. Maar als het toch fout gaat, zijn de gevolgen dramatisch. Daar zijn uit het buitenland gruwelijke voorbeelden van bekend.

Het ongeluk gebeurde op een plaats waar grootschalige wegwerkzaamheden aan de gang zijn. Vanwege de aanleg van een spitsstrook waren de rijbanen tijdelijk versmald en was de maximumsnelheid naar 90 kilometer teruggebracht. Inmiddels is de snelheid op de Eindhovense randweg verlaagd naar 70.

Wegwerkzaamheden brengen altijd ongemak en risico’s met zich mee. Bij smallere rijbanen leidt een kleine koersafwijking er al toe dat men tegen een andere auto of tegen de vangrail aan zit. Het patroon van lijnen en arceringen is soms verwarrend. In- en uitvoegstroken zijn korter dan normaal.

Een lagere maximumsnelheid in zulke omstandigheden is gewenst, maar heeft alleen nut als de bestuurders zich daar ook aan houden. En dat vereist weer dat er regelmatig gecontroleerd wordt.

Maar ook los van wegwerkzaamheden levert het vervoer van lpg en andere gevaarlijke stoffen over de autoweg niet te verwaarlozen risico’s op. Voorzover vervoer per trein of schip mogelijk is, heeft dat uit veiligheidsoverwegingen zeker z’n voordelen. Niet voor niets vinden de omstreden chloortransporten niet per vrachtwagen maar per trein plaats.

Meer dan autowegen lopen spoorwegen echter dwars door de stedelijke bebouwing. Stations staan nu eenmaal in het stadscentrum. Dat stimuleert het reizigersaanbod. Maar bij een treinbotsing of ontsporing in een dichtbebouwd gebied kunnen de gevolgen groot zijn.

De aanleg van aparte omleidingen voor het goederentransport is echter niet haalbaar. Over de torenhoge kosten van de Betuwelijn is al genoeg te doen geweest. Autowegen hebben het voordeel dat ze veel meer door het vrije veld lopen. Behalve dan in de stedelijke agglomeraties. De rondwegen bij Amsterdam en Rotterdam gaan voor een groot deel dwars door de stad.

Bovendien worden autowegen in toenemende mate ingebouwd door bedrijfsterreinen en nieuwe woonwijken. Bij bedrijven zijn zichtlocaties op een kruispunt van autowegen zeer geliefd. Niet alleen ben je dan voor werknemers en klanten goed bereikbaar, maar je presenteert je zaak dagelijks aan vele duizenden automobilisten die daar langskomen of in de file staan.

Er is daarom reden om kritisch te kijken naar het inbouwen van autowegen. Weliswaar is de grond schaars, maar naast bezwaren van geluidshinder en luchtverontreiniging moet ook de kans op een calamiteit in rekening worden gebracht. Woonwijken waar continu mensen verblijven zijn nog kwetsbaarder dan bedrijfsterreinen.