De Duitse baptist Johann Braun stond 9 november voor de rechter toen onverwachts drie politiemensen verschenen. Mee moest hij, naar de gevangenis van Bielefeld. Reden: Braun, die vader is van tien kinderen, weigert twee van zijn dochters bloot te stellen aan de schoollessen over seksuele vorming. Na een hechtenis van zeventien dagen kwam hij vrijdag vrij.

Uniek is zijn zaak niet. Al minstens achttien leden van de baptistengemeenten in Schloss Holte-Stukenbrock en Salzkotten in de Duitse deelstaat Noord-Rijnland-Westfalen hebben de afgelopen jaren wegens geloofsbezwaren in de gevangenis gezeten.

Braun, die ook voorzitter is van de Bond van niet-geregistreerde baptistengemeenten en directeur van Missionswerk Friedensstimme in Duitsland, stond terecht omdat hij zijn kinderen niet liet deelnemen aan een meerdaags schoolreisje. „Bij eerdere schoolreisjes hebben veel kinderen van christelijke ouders negatieve ervaringen opgedaan”, aldus Waldemar Nissen, een naaste medewerker van Braun. „Het komt voor dat medeleerlingen tijdens de reisjes alcohol gebruiken en seksueel contact met elkaar hebben.”

Behalve tegen de schoolreisjes heeft Braun ook bezwaren tegen de seksuele voorlichting die op school wordt gegeven. Volgens Braun wordt deze voorlichting te vroeg en veel te open aan kinderen gegeven.

In een eerder proces noemden twee ouderparen uit de zustergemeente Salzkotten de inhoud van het –voor de seksuele voorlichting gebruikte– leerboek deels pornografisch en ingaand tegen de christelijke moraal over de plaats van seksualiteit binnen het huwelijk.

Braun en zijn vrouw kregen in 2009 en 2010 boetes opgelegd –van in totaal 850 euro– omdat ze twee van hun dochters niet aan de voorlichtingslessen lieten deelnemen. Ze weigerden de boetes te betalen omdat ze geen schuld zagen in hun handelen.

Nul op het rekest

De zaak tegen Braun is vergelijkbaar met andere schoolkwesties. De strijd van christelijke ouders tegen verplichte deelname van kinderen aan de seksuele voorlichting op school begon al in 2005. Tweemaal kwam het tot een rechtszaak. De ouders kregen nul op het rekest.

Vijf Duitse baptistenfamilies legden zich daar echter niet bij neer. Ze maakten in 2009 hun bezwaar tegen de verplichte deelname aan de lessen kenbaar bij het Europese Hof voor de Rechten van de Mens.

Afgelopen september bepaalde het hof in Straatsburg dat seksuele voorlichting op school voor alle leerlingen verplicht is. Het doel van de voorlichting is, volgens het hof, het overdragen van „neutrale kennis over voortplanting, anticonceptie, zwangerschap en geboorte op basis van huidige wetenschappelijke en pedagogische inzichten.”

Braun en veel van zijn gemeenteleden behoren tot de groep Ruslandduitsers. Dit zijn Duitsers die generaties lang in de Sovjet-Unie doorbrachten. Velen van hen keerden in de jaren zeventig en tachtig terug.

De Ruslandduitsers hebben overwegend een baptistische achtergrond. Binnen deze groep bevindt zich een kleiner deel dat in alles wil vasthouden aan de Bijbel. „Deze Ruslandduitse baptisten hebben veel overeenkomsten met reformatorische christenen in Nederland”, weet Filip Uijl, voorlichter bij de Stichting Friedensstimme Nederland, die zich nauw verbonden voelt met de Ruslandduitse baptistengemeenten in Duitsland. „Deze christenen hebben vaak grote gezinnen en wijzen tv-gebruik en de broek als kledingstuk voor de vrouw af.”

Schoolplicht

Hun opstelling leidt met name op school regelmatig tot problemen. Duitsland kent geen leerplicht maar een schoolplicht. De
vrijheid die andere landen –zo-
als de VS en Groot-Brittannië– hun burgers geven om hun kinderen thuis te vormen, bestaat in Duitsland niet. De schoolplicht moet ervoor zorgen dat kinderen in contact komen met andersdenkenden.

Volgens het Europese Hof voor de Rechten van de Mens bevordert dit de integratie van kinderen in de maatschappij en gaat het een ”Parallelgesellschaft”, een parallelle samenleving, tegen. Het systeem werkt zoals gewenst: naar schatting krijgen niet meer dan 500 kinderen in Duitsland thuisonderwijs.

Hoe het proces tegen Braun verder loopt, is nog ongewis. Hij weet zich in elk geval verzekerd van de steun van zijn gemeente, die de kwestie ziet als vervolging vanwege het geloof. In een rondzendbrief wijzen gemeenteleden op 1 Petrus 3:14: „Maar indien gij ook lijdt om der gerechtigheid wil, zo zijt gij zalig; en vreest niet uit vreze van hen, en wordt niet ontroerd.”

Lees meer op #refdag en in Digibron:

Thuisonderwijs leidt tot geldstraf

Thuisonderwijs in Duitsland
Duitse ouders om thuisonderwijs de gevangenis in