Srebrenica-overlevende oog in oog met Karadzic
DEN HAAG (ANP) – In het Karadzic-proces voor het Joegoslavië-Tribunaal is donderdag de eerste getuige opgeroepen over de genocide na de val van Srebrenica in 1995, die de Nederlandse VN-militairen van Dutchbat niet konden voorkomen. De moslimman overleefde een massaexecutie door zich lang stil te houden onder een stapel lijken van andere moslims.
De getuige, voor zijn eigen bescherming aangeduid met de codenaam KDZ039, vertelde zijn verhaal niet zelf. Het relaas van zijn eerdere getuigenis werd voorgelezen door VN-aanklager Julian Nicholls. KDZ039 sloot een paar keer zijn ogen toen hij opnieuw moest aanhoren wat hem was aangedaan; één keer zuchtte hij diep. Dan beantwoordde hij nog wat vragen van Nicholls.
Daarna moest hij de confrontatie aangaan met ex-president Radovan Karadzic, volgens de aanklagers van het tribunaal de politiek verantwoordelijke voor de volkenmoord. De verdachte en de getuigen wensten elkaar eerst beleefd een „goedemiddag.” KDZ039 gaf desgevraagd meteen toe dat hij in het leger van de Bosnische regering in Sarajevo vocht, die door moslims werd gedomineerd. KDZ039 sprak voor de eerste keer met stemverheffing toen Karadzic vroeg naar de behandeling van Servische krijgsgevangenen. De moslims behandelden de Serviërs „als heren”, zei KDZ039; de gevangenen kregen volgens hem zelfs vlees.
Eerder had KDZ039 beschreven hoe het Bosnisch-Servische leger onder leiding van generaal Ratko Mladic hem en de andere moslimgevangenen behandelde. De getuige werd met een groep van honderden andere veelal oudere of gehandicapte mannen vastgehouden zonder eten en drinken. De Bosnische Serviërs sloegen en mishandelden hen; zeker vijf moslimmannen overleden aan hun verwondingen. Een man die protesteerde tegen de omstandigheden, werd meegenomen naar buiten en doodgeschoten.
De mannen van Mladic brachten KDZ039 naar de plaats van een massa-executie. KDZ039 werd niet dodelijk geraakt, toen de Serviërs het vuur openden. Lijken van andere moslims vielen bovenop hem. Steeds nieuwe groepen moslims kwamen aan in bussen en werden geëxecuteerd. KDZ039 hield zich stil tot het donker werd en de Serviërs waren vertrokken. Hij slaagde erin een andere overlevende te vinden. Na een dagenlange tocht door de bossen slaagden het tweetal en een derde moslim die zich onderweg bij hen voegde, erin veilig gebied te bereiken.