Campagne tegen straffeloosheid in Congo
DEN HAAG (ANP) – Het zwak functionerende rechtsstelsel is een van de grootste problemen van de Democratische Republiek Congo, waar maandag presidentsverkiezingen op het programma staan. Met Nederlandse hulp begint volgend jaar de voorlichtingscampagne Tout Droit, om de bevolking van het een na grootste land van Afrika te informeren over hun rechten.
„Er moet iets gebeuren aan de straffeloosheid en de willekeur in mijn land als het gaat om de rechten van burgers”, aldus Claudine Tsongo, een Congolese advocate en mensenrechtenactiviste. Zij is deze week in Nederland voor de promotie van de film Justice for Sale, die is gemaakt door de initiatiefnemers van de campagne. „Veel verdachten worden nu veroordeeld zonder dat er sprake is van voldoende bewijs. Aan de andere kant komen daders vaak weg met hun misdrijven.”
Justice for Sale draait rond het verhaal van Masamba, een cliënt van Tsongo die 10 jaar gevangenisstraf kreeg voor een verkrachting. Uitgebreid onderzoek door Tsongo wees uit dat Masamba vrijwel zeker onschuldig vast zit in de gevangenis van de stad Bukavu, in het oosten van Congo. „Er is gelukkig hoop. Het hof van cassatie in Kinshasa buigt zich nu over het hoger beroep. Dat hof is in principe onafhankelijk, dus het zou kunnen dat Masamba binnen 2 maanden vrij man is.”
Tsongo geeft leiding aan een lokale organisatie die gratis juridische hulp verstrekt aan arme mensen in de onrustige provincies Noord- en Zuid-Kivu. „Wij merken dat er, mede onder invloed van non-gouvernementele organisaties, te veel nasdruk ligt op de belangen van slachtoffers van verkrachtingen. Dergelijke misdrijven zijn uiteraard verschrikkelijk, maar we moeten niet uit het oog verliezen dat verdachten ook rechten hebben. Te veel mensen worden nu, net als Masamba, veroordeeld terwijl zij aantoonbaar niets hebben gedaan.”
De advocate is blij met Justice for Sale, gemaakt door de Nederlandse filmmaaksters Ilse en Femke van Velzen. De tweelingzussen maakten al twee andere documentaires over mensenrechtenschendingen in Congo en tekenen ook voor voorlichtingsfilms die volgend jaar zullen worden getoond aan Congolezen met behulp van verplaatsbare minibioscopen.
Stichting Vluchteling, Cordaid Mensen in Nood en de Nationale Postcode Loterij zijn ook betrokken bij het project om straffeloosheid in Congo te bestrijden.