België heeft een nieuw kabinet. In feite een voortzetting van de oude coalitie, alleen zonder de door de kiezers weggevaagde groenen. Zaterdag kwam het kabinet in een eerste zitting bijeen en besloot het meteen de omstreden genocidewet af te schaffen. Daarmee wordt duidelijk toegegeven aan Amerikaanse druk.Nu is de Belgische genocidewet begin jaren negentig ook wel erg ruim opgezet. Delicten hoefden in geen enkele relatie te staan tot België. Dat leidde er toe dat allerlei buitenlandse politici, onder wie president Bush en de Israëlische premier Sharon, bij de Belgische justitie werden aangeklaagd.

In de praktijk leverde de betreffende wet nauwelijks veroordelingen op. Maar het functioneren van België als belangrijk internationaal centrum (EU, NAVO) werd erdoor bemoeilijkt. Vorige maand liet de Amerikaanse minister van Defensie, Rumsfeld, weten dat Amerika niet bereid is bij te dragen aan de bouw van het nieuwe NAVO-hoofdkwartier in Brussel (en het meeste geld daarvoor komt van de VS) als België geen einde maakte aan de onzekerheid als gevolg van de genocidewet.

Amerika is als supermogendheid allergisch voor elke poging van buitenaf om zijn onderdanen te berechten voor het uitoefenen van hun politieke of militaire taak. Vandaar ook het felle verzet tegen het Internationaal Strafhof. Deels heeft dat te maken met de arrogantie van de macht. Maar het is natuurlijk ook zo dat Amerikanen op wereldschaal vaak de kastanjes uit het vuur moeten halen. Meer dan de Belgen of de IJslanders.

Nu draagt dat Haagse strafhof altijd nog een internationaal karakter. Met zijn genocidewet poogde het kleine België op eigen houtje recht te spreken over oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid. Daarmee trok het land duidelijk een te grote broek aan.

Inmiddels heeft men dat zelf ook ingezien. In de nieuwe opzet van de wet moet de vermoedelijke dader een Belg zijn of in ieder geval in België wonen. Ook kan een zaak aanhangig worden gemaakt wanneer het slachtoffer de Belgische nationaliteit heeft of al meer dan drie jaar in dat land verblijft. Dat zijn alles bij elkaar uitgangspunten die een meer realistisch karakter dragen.

Uiteraard moet ernaar gestreefd worden dat ook in de internationale verhoudingen fundamentele rechtsnormen worden nageleefd. Wanneer staatshoofden, politici en hoge militairen zich gedragen op een manier die zonder meer misdadig is, dan moeten ook zij daarvoor gestraft kunnen worden. Dat Milosevic nu in Scheveningen vastzit, is wat dat betreft een groot pluspunt.

Maar zeker in een oorlogssituatie is het niet altijd zo simpel aan te geven wat nu precies gerechtvaardigd is en wat niet. Was het verantwoord atoombommen op Japan te gooien teneinde een snelle capitulatie af te dwingen? Waren de massale bombardementen op Dresden en andere Duitse steden geoorloofd, ook al droegen ze weinig bij aan het instorten van het moreel van nazi-Duitsland?

Rechtspraak is nu eenmaal geen wiskunde. Het is van belang om op dit gebied een brede consensus op te bouwen. Acties van individuele landen zoals België kunnen dat proces gemakkelijk doorkruisen.