De vorm heeft iets van een tent, van een tabernakel, zegt ing. S. P. Kraayeveld, eigenaar van VBK architecten bna bv in Beekbergen. „Geïnspireerd op de bijbelse gedachte dat we hier geen blijvende stad hebben. Ook het volk Israël woonde in tenten.”

Het architectenbureau van Kraayeveld, vijf man sterk, heeft het tentdak vaker toegepast. De gereformeerde gemeenten van Oostvoorne en Opheusden hebben er ook een. Een kerkgebouw moet een hoofdvorm hebben, is de visie van Kraayeveld. Haal je de toren weg, dan moet er nog steeds een kerk staan. „Als je een fabriekshal hebt en je zet er banken in en een toren naast, is het nog geen kerk. Het gebouw als zodanig moet als kerk herkenbaar zijn.”

Het kostersechtpaar Van de Brink zorgt voor een hartelijke ontvangst. Bijna dertig jaar zijn ze als dorpelwachters aan de gereformeerde gemeente verbonden. En telkens kregen ze met een te kleine kerk te maken: de gemeente groeide van een paar honderd leden tot de huidige 1350 kerkgangers. Ook nu zit zondags de zaal vol en worden stoelen bijgezet. Foto’s in de consistoriekamer tonen de ontwikkeling van het kerkgebouw door de jaren heen.

„Toen de kerk net klaar was”, zegt Van de Brink, „vonden veel mensen in het dorp het maar een modern ontwerp. Wat moet zo’n modern gebouw midden op het platteland? Inmiddels is men er wel aan gewend.”

Kraayeveld: „Het mooie vind ik dat de huizen die later in Kootwijkerbroek zijn gebouwd, rond de kerk zijn gegroepeerd. Stond de kerk twintig jaar geleden aan de rand van het dorp, nu vormt ze min of meer het centrum.”

De gereformeerde gemeente van Kootwijkerbroek werd in 1960 geïnstitueerd. In 1974 werd de schuurkerk opgeleverd. Het huidige kerkgebouw, ontworpen door architect Kraayeveld sr., dateert uit 1989. Na het overlijden van de heer Kraayeveld ontwierp zijn zoon S. P. Kraayeveld de uitbreiding van het kerkgebouw, eind jaren negentig. Aardig is dat de koperen spits van het oude kerkje op het nieuwe gebouw een plaats heeft gekregen.

Een echte preekkerk, noemt Kraayeveld zijn ontwerp. „De banken staan rondom het Woord gegroepeerd. De preekstoel moet centraal staan. En een podium probeer ik eigenlijk altijd te vermijden. Anders komen de mensen die aan het sacrament deelnemen te veel in het zicht.” Kraayeveld heeft bewust de hoeken van de kerk afgeplat, in verband met de akoestiek.

Hij vindt dat een kerkgebouw een afgesloten ruimte moet zijn. „Het is immers een gebedshuis. Ik maak de ramen zo dat je niet naar buiten kunt kijken. Andere architecten willen graag een link leggen tussen de mens in de kerk en de mensen erbuiten. Dan moet je een heel open gebouw maken, maar dat is mijn visie nooit geweest. Een vrijgemaakte bouwcommissie vraagt ons altijd om een zo open mogelijk gebouw. Dan nog probeer ik het ontwerp zo gesloten mogelijk te houden.”

Wel vindt Kraayeveld het belangrijk dat een ruimte veel lucht en licht heeft. Kerkgangers hebben dan het idee dat ze met minder mensen in de kerk zitten, legt hij uit. „Daarom is bijvoorbeeld de galerij niet aan de zijmuren vastgemaakt, zodat het licht van de zijramen onder de galerij valt. Anders krijg je onder de galerij zo’n benauwde ruimte.”

Groene, gele en blauwe vlakken kleuren de ramen van kerk en zalen. Symboliek zit er niet in, aldus Kraayeveld. „Op uitdrukkelijk verzoek van de gemeente is besloten geen voorstelling op de ramen te maken.” Gemeenten die een sober, degelijk en doelmatig kerkgebouw willen, kunnen bij zijn architectenbureau terecht. Franje zul je in zijn ontwerpen niet aantreffen.

Aan de samenwerking met de bouwcommissie, waarin ook kerkenraadsleden zitting hadden, houdt Kraayeveld goede herinneringen over. Niet het minst aan het constructieve meedenken van ds. P. Blok. Elke dag was de predikant, woonachtig naast de kerk, op de bouwplaats te vinden.

„Op een keer stond de radio nogal hard aan”, herinnert Kraayeveld zich. „Ik zei toen: dominee, ik zal ze wel gaan zeggen dat ze hem uit moeten zetten. Wacht maar, ik doe het zelf wel even, zei de dominee. Met zijn klompen klom hij de steigers op. Ik hield mijn hart vast. Maar even later kwam de dominee terug, met radio en al.”