Sommige analisten beschouwen dit als een omwenteling, zowel voor Microsoft als voor de hele hightechsector. Ter verduidelijking: een optie geeft de bezitter het recht op de aankoop van aandelen op een bepaald tijdstip tegen een van tevoren vastgestelde prijs. Zijn de aandelen in de tussentijd meer waard geworden, dan is dat gunstig voor degene die over de optie beschikt. Veel hightechbedrijven beloonden in de jaren tachtig en negentig hun vaak jonge medewerkers op deze manier. Daarnaast werden er bescheiden salarissen betaald.

„Deze manier van salariëring werkte kostenbesparend en stimulerend. Kostenbesparend, omdat de lonen laag waren en de kosten van opties niet als bedrijfskosten werden opgevoerd. Daardoor werden op papier hogere winstcijfers gecreëerd. Die duwden de koers van de aandelen dan weer omhoog. Voor veel medewerkers vormde dit systeem een extra stimulans om zich in te spannen. Gaat het bedrijf beter, dan krijg ik meer voor m’n opties, enzovoort. Op deze manier heeft Microsoft in z’n groeijaren duizenden miljonairs gecreëerd”, aldus Lanny Banker, hightechanalist van investeringsbank Salomon Smith Barney.

Die dynamische tijden zijn volgens Banker echter voorbij. De hightechmarkt is ingezakt en Microsoft is in deze sector van dynamische rebel tot een gewaardeerde -en gevreesde- marktleider geworden. De opties waren binnen het bedrijf overigens al geruime tijd omstreden omdat deze manier van belonen haar aantrekkelijkheid verliest als aandelen geen spectaculaire koersstijgingen meer beleven. „De markt is sterk veranderd, maar Microsoft zelf is in de afgelopen jaren ook sterk veranderd. Volwassener geworden, kun je misschien zeggen. Mensen werken hier niet meer om snel rijk te worden, maar omdat zij goed werk zoeken”, zo meent Arturo Robles, die voor Microsofts internetafdeling MSN werkt.

„Microsoft realiseert zich dat het mee moet veranderen met de markt. Het bedrijf heeft nog steeds een dominerende positie op het gebied van besturingssystemen, zoals Windows, en programma’s, zoals Office. Die zorgen voor 80 procent van de winst, maar dat blijft niet altijd zo duren. Daarom zijn grondlegger Bill Gates en zijn topman Steve Ballmer op zoek naar andere producten en verbreding van de markt”, aldus Banker.

Daarbij concentreert Microsoft zich op twee segmenten van het bedrijfsleven. Men opereert al geruime tijd met succes op de markt voor servers, dat wil zeggen computersystemen voor grote bedrijven. Daarnaast richt men zich nu ook op het midden- en kleinbedrijf.

„Bedrijven die zijn gespecialiseerd in programma’s voor het bedrijfsleven, zoals Oracle en PeopleSoft, richten zich op grote bedrijven. Microsoft mikt nu ook op kleinere ondernemingen, bedrijven die geen behoefte hebben aan grote servers en daar trouwens ook geen geld voor hebben.

Hier ligt een interessante markt, want het merendeel van de Amerikaanse ondernemingen behoort tot deze sector”, meent Ken Kiarash, analist bij het advies- en onderzoeksinstituut The Data Warehousing Institute (TDWI) in Boston (Massachusetts). Microsoft verkocht het laatste jaar voor 550 miljoen dollar aan deze sector. Tegen het jaar 2010 moet dat 10 miljard zijn, evenveel als Windows en Office ieder jaarlijks opbrengen.

Naast de uitbreiding van deze traditionele markt is Microsoft bezig op verschillende andere terreinen. Videospellen bijvoorbeeld. De verkoop van de Xbox blijft hier echter nog ver achter bij nummer één, PlayStation2 van Sony. Verder ziet ook Microsoft het tijdperk van de mobiele verbindingen snel naderen en hoopt het bedrijf daarvoor zowel software (programma’s) als hardware (producten) te ontwikkelen.

„Microsoft zoekt naar meer diversiteit voor zijn producten, maar het ontwikkelen van software blijft de komende jaren beslist nummer één. Met de opbrengst daarvan kan men experimenten op andere terreinen financieren. Sommige van die projecten zijn in het verleden mislukt. Sommige producten die nu lopen, zoals de Xbox, brengen nog weinig op. In welke richting de onderneming van Gates zich ontwikkelt, hangt in belangrijke mate van de markt af. Microsofts dominante marktpositie zal geleidelijk afnemen, maar je hebt aan IBM gezien dat dat be- slist niet het einde van een bedrijf hoeft te betekenen”, aldus Kiarash.