Vanuit de geloofsvooronderstelling dat prostitutie een normaal beroep is, is elf jaar geleden gekozen voor legalisering en regulering van de ‘branche’. Nadien is er geen een enkele reden geweest om een feestje te vieren omwille van de ”vrij verhandelbare liefde”. Uitbuiting, gedwongen prostitutie en mensenhandel zijn het decorum van onder andere de Amsterdamse wallen. En legalisering heeft die situatie niet verbeterd. Integendeel.

De keuze voor legalisering van prostitutie is in z’n uitwerking normatief gebleken: wat de wetgever normaal vindt, moeten we als burgers ook maar normaal vinden. Dat heeft nogal wat gevolgen. Bijvoorbeeld dat het heel moeilijk is om te voorkomen dat jonge vrouwen uit Oost-Europa hier onder valse voorwendselen naartoe worden gehaald om in een relaxbedrijf te werken. Een Poolse bouwvakker kan klussen die hem niet aanstaan weigeren, en hij is vrij om zo vaak hij wil naar huis te rijden om z’n familie blij te maken met een zak vers geld. Terwijl zijn Poolse zusje zich door de waarheid gegijzeld voelt zodra blijkt dat de gezellige Hollandse bar waar ze zou gaan werken een bordeel is. Want haar ouders en vrienden in Polen vinden het misschien wel helemaal niet normaal wat ze hier doet, en dat weet haar pooier ook.

Het is niet eenvoudig je los te scheuren uit een situatie die door de heersende moraal en wetgeving als normaal is aangemerkt. Dit blijkt ook uit het feit dat er speciale uitstapprogramma’s voor prostituees nodig zijn om hen te begeleiden en te ondersteunen naar een ander leven. In welk ander beroep is een dergelijk aanpak ook nodig? Hiernaast heeft de ene leugen de andere gebaard: wat normaal en legaal is, doe je vrijwillig. Zo wordt genegeerd dat er nergens zo veel slavernij voorkomt als in de seksindustrie. Zowel door prostituees als door hun klanten, want ook de hulpverlening aan seksverslaafden stuit op de ideologische vooronderstelling dat porno en prostitutie genotsmiddelen zijn die je schadeloos en uit vrije wil consumeert.

Een van de nobeler motieven voor afschaffing van het bordeelverbod was de hoop daarmee de misstanden in de seksbranche te kunnen tegengaan. Aan die goede intentie klamp ik me vast nu blijkt dat de legalisering meer kwaad dan goed heeft gedaan. Uit onderzoek van de nationale recherche blijkt dat 70 tot 90 procent van de prostituees niet vrijwillig achter het raam zit. Meer dan de helft van de slachtoffers van mensenhandel wordt uitgebuit in de seksindustrie. Rechtszaken zoals die tegen Saban B. maken op verschrikkelijke wijze duidelijk hoe iemand tientallen vrouwen onder dwang in de etalage kan zetten van bordelen die met een ordentelijke vergunning van de gemeente draaien. In geen andere legale branche zijn praktijken als uitbuiting, vrouwenhandel, illegaliteit, verkrachting, misbruik van minderjarigen en andere criminaliteit zo breed verbreid.

Gelukkig wordt dit nu ook in bredere kring erkend. De Amsterdamse PvdA-wethouder Asscher heeft, met het risico om voor fatsoensrakker te worden uitgemaakt, onlangs aan de bel getrokken dat het zo niet langer kan. Ook oud-GroenLinks-Kamerlid Evelien Tonkens pleit voor een andere koers. Het is hoopvol dat partijen die altijd pleitbezorger zijn geweest van de opheffing van het bordeelverbod oog krijgen voor de grote schaduwzijden ervan.

Vorig jaar is in de Tweede Kamer de Kaderwet prostitutie aangescherpt. Er komt een landelijke vergunningplicht voor prostitutiebedrijven, een landelijk register voor escortbedrijven en een algehele registratieplicht voor prostituees. De minimumleeftijd wordt verhoogd van 18 naar 21 jaar, en verder wordt het gebruikmaken van illegale of minderjarige prostitutie strafbaar. Inmiddels ligt het wetsvoorstel bij de Eerste Kamer, waar het binnenkort behandeld wordt.

De ChristenUnie steunt de maatregelen, maar ons ideaal blijft vérder liggen. Na twee jaar wordt de wet geëvalueerd. En mocht dan blijken dat er geen duidelijke verbeteringen waarneembaar zijn, moeten we het roer omgooien. Daarbij kan Zweden tot voorbeeld dienen. Toen hier het bordeelverbod werd opgeheven, werd daar juist het bezoek aan prostituees strafbaar gesteld. En de evaluaties van dat beleid zijn positiever dan van de genormaliseerde prostitutie in ons land. In Zweden is bijvoorbeeld de straattippelarij gehalveerd. Het is er minder aantrekkelijk geworden om een bordeel te openen. En het blijkt remmend te werken op de met prostitutie verbonden georganiseerde criminaliteit en mensenhandel.

De ChristenUnie gaat daarom nu al werken aan een initiatiefwetsvoorstel, waarin het bezoeken van een prostituee strafbaar wordt, naar voorbeeld van het ”Zweedse model”. We hebben al elf jaar verloren laten gaan waar vrouwen het slachtoffer van zijn geweest. Progressieve partijen met een links kloppend hart noemen Zweden nogal eens als voorbeeld, bijvoorbeeld als het gaat over de verzorgingsstaat en arbeidsparticipatie (in het bijzonder van vrouwen). Welnu, ik nodig mijn collega-Kamerleden van links tot rechts graag uit met mij mee te gaan naar Stockholm om ons op de hoogte laten stellen van het Zweedse prostitutiebeleid. Hopelijk laten ook zij zich overtuigen waarom het exploiteren van andermans lichaam en seksualiteit daar niet mag en dat dát eigenlijk heel normaal is.

De auteur is lid van de Tweede Kamer voor de ChristenUnie.