Andriessen door Willeke Smits
„Voor het eerst sinds Sweelinck had Nederland weer een componist van orgelwerken die, op de hoogte van hun tijd, als geheel een époque (periode in de geschiedenis, AMA) vertegenwoordigden.” Zo vatte Jos de Klerk (vader van Albert) in 1965 de betekenis van Hendrik Andriessen (1892-1981) voor de Nederlandse orgelcultuur samen.
Andriessens eerste orgelwerken, Premier Choral (1913), Toccata (1917) en Sonata da Chiesa uit 1927, behoren tot zijn bekendste orgelwerken. Willeke Smits zet ze aan het begin en het eind van haar cd. In het midden posteert ze het Thema met variaties (1949).
De cd is opgenomen in de Sint-Willibrordkerk te Utrecht, die een Maarschalkerweerdorgel uit 1885 herbergt en een uitgelezen medium is voor Andriessens orgelwerken. Met bravoure speelt Smits de Sonate da Chiesa, een variatiecyclus over een sarabandethema, dat op een statige koraalachtige manier wordt afgesloten. De magistrale Toccata met de indrukwekkende opeenstapeling van akkoorden, met aan het slot het thema van Te Deum Laudamus, krijgt van haar het volle pond. Het Premier Choral heeft een franckiaans karakter. Deze drie grote orgelwerken worden afgewisseld met een aantal korte Intermezzi per organo van Andriessen. Ze komen fijnzinnig en met poëzie tot klinken. Over het algemeen kiest Smits rustige tempi. Als bonustrack klinkt de rustige, statige Aria.
Het ooit verschenen boek over leven en werk van Andriessen heet niet voor niets ”Duizend kleuren van muziek”. Smits brengt die duizend kleuren op een kleurrijke manier tot leven. Met deze tweede cd –na die van het Ruprechtorgel in de Tuindorpkerk te Utrecht, waar ze organist is– legt ze veel eer in.
Hendrik Andriessen – Organ Works – Willeke Smits, Sint-Willibrordkerk Utrecht – Composers Series; Tuliprecords.nl (TRCS 600606); € 18,50; meer informatie: www.willekesmits.nl
Willeke Smits, orgel
Willeke Smits, orgel
Willeke Smits, orgel