Afrikaanse Unie zwijgt over Zimbabwe
De economische en politieke crisis in Zimbabwe was een van de hoofdthema’s op de Afrikaanse rondreis van de Amerikaanse president George Bush, maar op de top van de Afrikaanse Unie (AU) in het Mozambikaanse Maputo heerst officieel stilzwijgen.
Achter de schermen is Zimbabwe wel thema. De Zuid-Afrikaanse president Thabo Mbeki zou Bush bij diens bezoek hebben beloofd dat er binnen een jaar een oplossing komt.
Voor Bush’ vertrek naar Afrika waren er vanuit Washington kritische opmerkingen aan het adres van Zuid-Afrika, omdat het land niet genoeg druk zou uitoefenen op de Zimbabwaanse president Robert Mugabe. Na de ontmoeting met Mbeki klonk Bush heel wat gematigder: „President Mbeki vertegenwoordigt een machtig land in de regio en houdt zich met de zaak bezig. Ik zie geen reden om zijn strategie later te bekritiseren. We zijn het eens over het gewenste resultaat.” Tegelijk eiste de Amerikaanse president het recht op „zijn stem te verheffen wanneer mensen lijden omdat hen vrijheden zijn ontstolen.”
Mogelijk komt het tijdens of na de top van de AU tot gesprekken met vertegenwoordigers van de Europese Unie. De Europese Unie en de Verenigde Staten beschouwen de regering van Mugabe als illegaal omdat de president de verkiezingen zou hebben vervalst. De Afrikaanse Unie beschouwt de stembusgang wel als legitiem. Eerdere pogingen tot overleg over Zimbabwe liepen stuk op de Europese weigering delegatieleden uit dat land te ontvangen. De Afrikaanse Unie houdt echter vast aan de soevereiniteit van het continent en wijst elke inmenging af.
De top van de Afrikaanse Unie en het bezoek van Bush hadden wel twee andere thema’s gemeen: aids en Liberia. Op een „internationaal publiek forum” met de modernste communicatietechnologie riep VN-secretaris-generaal Kofi Annan de Afrikaanse leiders op het budget voor aids-bestrijding jaar na jaar te verdubbelen. Peter Piot, de Belgische directeur van Unaids, waarschuwde dat de huidige inspanningen slechts eenvijfde van de mensen bereikt die een verhoogd risico op infectie hebben. Goedkope prijzen voor antiretrovirale geneesmiddelen zijn onvoldoende wanneer niet ook genoeg technische infrastructuur en vooral financiering voorhanden zijn.
Inzake Liberia sprak Zuid-Afrika zich uit voor een Afrikaanse Ecowas-troepenmacht, zij het met extra steun van de Verenigde Staten. De Amerikaanse president George Bush liet zich niet vastpinnen op de sterkte van een interventiemacht. „We hebben een team ter plaatste dat de toestand bestudeert. Ik heb president Mbeki gezegd dat we ons zouden engageren. Momenteel bepalen we de omvang van dat engagement.”