Zo omschreef demissionair minister (van Defensie) Ignazio Russo het aanstaande zakenkabinet als „een tijdelijke opheffing van de democratie.” Aftredend minister Giancarlo Galan (Cultuur) meende gisteren in dagblad La Stampa dat achter het zakenkabinet „de grote banken, de internationale financiële wereld en de multinationals” zitten.

Misschien zijn beide ministers bang om in een zwart gat te vallen, maar ook anderen uit de partij van Berlusconi geven Monti geen onbeperkt krediet. „We steunen Monti, maar zodra die steun wegvalt, moet hij gaan”, was de boodschap van Angelino Alfano, secretaris van de Partij van de Vrijheden. De steun wordt ingetrokken zodra Monti politiek gaat bedrijven, zo werd hem duidelijk gemaakt. Dat zou al het geval zijn als Monti voor rechts niet gewenste politici zou opnemen in zijn kabinet. Dat gebeurt ook als Monti grondwetswijzingingen zou willen doorvoeren of als er aan de kieswet zou worden gesleuteld.

De kieswet is voor centrumrechts een waarborg voor zijn politieke toekomst. De wet op de evenredige vertegenwoordiging werd onder Berlusconi in 2005 aangenomen, maar zorgt in de praktijk voor een tamelijk onevenredige deelname omdat het een systeem is waarbij –wegens een kiesdrempel– kleine partijen zich bijvoorbaat bij de linkse of de rechtse alliantie moeten aansluiten willen ze niet worden weggevaagd. Het blok dat de meeste stemmen behaalt, krijgt automatisch de meerderheid in het parlement. Omdat het rechtse blok nauwelijks is versplinterd, speelt zo’n wet rechts in de kaart.

Is de steun van de Partij van de Vrijheden voor Monti van belang? Het tijdperk-Berlusconi is toch voorbij? Niet helemaal. Berlusconi’s partij heeft de laatste maanden de steun van nogal wat parlementariërs verloren die bijna allemaal in ad-hocsplinterpartijtjes zijn opgegaan om hun huid (lees: hun stem) zo duur mogelijk te verkopen, maar op papier beschikken Berlusconi en co over een meerderheid.

Het is ook niet zo dat de partij als gevolg van Berlusconi’s ondergang veel aan invloed heeft moeten inboeten. Uit een opiniepeiling van La Stampa bleek gisteren dat 25 procent van de kiezers voor de Partij van de Vrijheden kiezen als er nu verkiezingen zouden worden gehouden. Dat is een minder grote aanhang dan voorheen, maar slechts 4 procent minder dan de virtueel grootste partij, de (linkse) Democratische Partij.

Maar het Britse zakenblad Financial Times klaagt juist dat een minpunt van Monti en zijn toekomstige zakenkabinet is dat zij „politieke competentie missen.” Daar zit wat in. Zodra de „huwelijksreis” na een week voorbij is, kan het politieke spel beginnen.

Nu lijken alle neuzen nog in dezelfde richting te wijzen, ook die van de Partij van de Vrijheden, omdat die denkt dat Monti verder gaat op het zaterdag aangenomen bezuinigingspakket. „Schiet op!” was gisteren de kop op de voorpagina van het zakenblad Il Sole 24 Ore. Vorige week smeekten werkgevers (van het grootbedrijf en het mkb) en vakbonden (zij het niet de grootste vakvereniging) in een gezamenlijke verklaring om een zo spoedig mogelijke installatie van de nieuwe regering en om parlementaire eenheid. Ook de oppositie werkt mee om het nieuwe kabinet erdoor te krijgen. Zelfs de Italiaanse bevolking wil kennelijk actie, gezien diezelfde La Stampapeiling, waaruit blijkt dat de grote verliezers de oud-coalitiepartner Lega Nord en de felle oppositiepartij Italië van de Waarden zijn. Het zijn de enige twee partijen die direct naar de stembus willen.

Monti begrijpt dat hij de politiek nodig heeft. Zodra het gaat om maatregelen betreffende 
de pensioengerechtigde leeftijd, inperking van het ontslagrecht en de belastingen (die bepaald niet zullen dalen) zullen politieke partijen en hun achterban 
op hun achterste benen staan. Daarom zou Monti ook graag 
politici in zijn kabinet willen opnemen. Maar de politiek past daarvoor, inclusief de Democratische Partij. Ze wil bij de volgende verkiezingen geen averij oplopen. Wat Monti ook een duwtje in de rug geeft is president Giorgio Napolitano, die een duidelijke motor achter de ontwikkelingen is.