Boek Steve Jobs leidt helaas tot nieuw pleidooi alternatieve geneeskunde aan te pakken
Een fascinerende man, dat was hij zeker. Menigeen legde een bijna religieuze verering voor hem aan de dag. De vorige maand overleden Steve Jobs was en blijft een legende. Er hing een sfeer van magie om hem die na zijn dood alleen maar sterker is geworden. Dat beeld van een halve godheid kwam natuurlijk niet uit de lucht vallen. Wat hij wist neer te zetten op het gebied van computers en mobiele telefoons, zal niet snel door iemand worden geëvenaard. De man was in zekere zin een mirakel.
Toch is de Steve Jobshype hier alweer aan het wegebben. De berichtgeving droogt snel op. Zo wordt nog eens bevestigd dat roem vergankelijk is. Voor een religieuze cultus rond zijn persoon hoeven we dan ook niet zo bang te zijn.
Of dat ook voor de VS geldt, is wat moeilijker in te schatten. Feit is wel dat de emoties daar nog steeds hoog oplopen. Vooral de publicatie van zijn biografie heeft daar een sterke impuls aan gegeven. Twee onderdelen uit de discussie aldaar verdienen wat mij betreft extra aandacht.
Allereerst de beslissing van zijn moeder om tegen het advies van de artsen in geen abortus te ondergaan. Ze wist dat ze niet voor haar kindje kon zorgen, maar liet het toch geboren worden. Ze gaf hem op voor adoptie en schonk de wereld daarmee een genie. Dat aspect had van mij wel wat meer in de schijnwerpers mogen staan.
De andere kwestie is de vraag of Jobs er verstandig aan heeft gedaan zich niet te laten opereren. In zijn boek is hij daar vrij stellig over. Achteraf betreurde hij het dat hij zijn heil bij de alternatieve geneeskunde heeft gezocht. Daardoor dacht hij een operatie te kunnen ontlopen. In de VS wordt nu door kwakzalverbestrijders geroepen dat het maar eens afgelopen moet zijn met de niet-reguliere genezers. Zelfs bij een zo verstandig iemand als Jobs zagen ze kans om valse hoop te wekken. Wat zal dan iemand overkomen die veel minder overzicht heeft?
Op het eerste oog heeft de antikwakzalverlobby het grootste gelijk van de wereld. Alternatieve genezers die met hun gladde praatjes handelen in waardeloze strohalmen, moeten worden gestopt. Wanhopige kankerpatiënten tuimelen als willoze slachtoffers in hun val zonder dat staat of maatschappij kan ingrijpen. In Nederland hebben we ook zo’n aanval op de alternatieve genezers gehad nadat bekend was geworden hoe het ziekbed was verlopen van de populaire tv-ster Sylvia Millecam. Ook zij dacht aan het mes van de chirurg te ontsnappen door haar toevlucht te zoeken tot het alternatieve circuit. Ze stierf een smartelijke dood.
Merkwaardig toch dat zo’n belangwekkende kwestie iedere keer in de pik-en-puksfeer eindigt. Ook nu weer in de VS. Graag wil ik vooropstellen dat niemand mag worden weggehouden bij een reguliere behandeling. Wie dat doet, speelt met levens. Daarover geen misverstand. Toch ligt daarin helemaal niet de conclusie opgesloten dat de praktijkdeuren van alternatieve genezers dus maar massaal moeten worden dichtgespijkerd.
Wat ik er zelf van zie, lees en hoor is dat het nauwelijks nog voorkomt dat deze beoefenaars van de geneeskunst hun patiënten de weg naar de huisarts of het ziekenhuis ontraden. Dat laatste dateert uit de tijd dat chemokuren uitermate belastend waren. Tien, vijftien jaar geleden kwam het veelvuldig voor dat mensen nog in redelijke conditie aan een kuur begonnen en als wrak eindigden. Het middel was vaak erger dan de kwaal. Niet zo raar dat er grote huiver bestond voor die behandelingen.
Nu dat is veranderd, noemen veel genezers zich ook complementair. Aanvullend dus. Daar zit hun kracht en op dat punt kunnen ze van grote betekenis zijn. Om me maar even tot doodsoorzaak nummer één te beperken: het blijft een gegeven dat een reguliere behandeling van kanker vaak een zware aanslag is op de conditie van de patiënt. Uiteraard hebben reguliere artsen daar oog voor maar het gros heeft geen idee hoe ze daarmee moeten omgaan. Ik ken een ziekenhuis dat landelijk zeer hoog staat aangeschreven waar kankerpatiënten om aan te sterken een Mars en een zakje chips krijgen.
In de niet-reguliere wereld is juist op dit gebied een schat aan kennis en ervaring opgebouwd. Deze sector staat echt met 5-0 voor. Dan zou het toch dwaas zijn om deze expertise in de kliko te werpen en met de vuilnisman mee te geven?
Ik zal de eerste zijn om te erkennen dat de alternatieve sector niet vrijuit gaat. Iedereen roept in die kringen maar wat zonder dat duidelijk is wie tot het kaf en wie tot het koren behoort. Tegelijk is het zo dat alternatieve beroepsbeoefenaars nooit gelijk mochten en mogen hebben. Zo wordt in genoemd segment al heel lang gewezen op de gunstige kanten van het mediterrane dieet. Studies laten zien dat dat gezond moet zijn, gezien de lagere sterfte aan hart- en vaatziekten en kanker in de landen rond de Middellandse Zee. Het wetenschappelijk bewijs is feitelijk rond en toch is er nog steeds scepsis. Dus kan het gebeuren dat patiënten geen toastjes met cherrytomaten en vishapjes krijgen maar een Mars en een zakje chips. Wie is hier de kwakzalver?