„Pas op voor een naïeve kijk op het koninkrijk”
Onlangs mocht ik getuige zijn van het bezoek van onze koningin Beatrix, prins Willem-Alexander en prinses Máxima aan de overzeese gebieden van het Koninkrijk der Nederlanden. Zij werden vergezeld door minister Donner, dit keer zonder Gazelle en met opgestroopte hemdsmouwen. Ook de Nederlandse pers was in groten getale afgereisd. Met zo veel journalisten mag je verwachten dat we echt te zien en te horen krijgen hoe het de landen en ‘gemeenten’ van ons koninkrijk aan gene zijde van de oceaan vergaat. De omvang van het persleger stond helaas echter niet in verhouding tot de breedte en diepgang van de artikelen en beelden.
Twee onderwerpen die vanuit het Nederland aan de Noordzee altijd weer de kijk op de overzeese delen van het koninkrijk beïnvloeden, zijn corruptie en criminaliteit. Als je op zaterdag gaat winkelen in Rotterdam of Amsterdam vraagt niemand hoe gevaarlijk dat daar is. Wanneer je echter naar de Antillen reist, wordt die vraag herhaaldelijk gesteld. Wie de verslagen van Tweede Kamerdebatten leest, zal merken dat bepaalde partijen –de goede niet te na gesproken– niet-aflatend de beeldvorming beïnvloeden door over corruptie en integriteitsschendingen te spreken. De Hero’s van de PVV maken meer kapot dan je lief is.
Pas op voor een naïeve kijk op het koninkrijk. Gelet op de omvang van ons land en de mogelijkheden die wij in onze rijkdom hebben om de zaken goed te organiseren, moeten wij ons feitelijk des te meer schamen voor elke corruptiezaak aan de Noordzee. Daarbij vergeleken vallen de onreglementaire aanbestedingen binnen de kleinschalige eilandeconomieën aan de Caraïbische Zee in het niet. Wie als journalist van een lokale krant ervaring en inspiratie wil opdoen in de ”friend-and-family-journalistiek” moet zeker eens een paar maanden Antillen boeken.
Die naïeve kijk op het koninkrijk is overigens niet alleen iets van de gewone man. De demonstraties op de Antillen tegen het ‘nieuwe’ gemeenteregime van Nederland op de eilanden Bonaire, Sint Eustatius en Saba werden door de pers uitvergroot in vergelijking met de volledig in Koninginnedagsfeer gehulde straten en de massa mensen die allemaal een glimp van ”La Reina” wilden opvangen. En ja, daar stonden ook die honderden businessclass reizende ambtenaren tussen, die zoals Kees van der Staaij onlangs terecht opmerkte, eerst dikke rapporten en dure consultants nodig hebben voordat er een spade in de vulkaangrond gaat.
Op de Antillen hebben ze niet gevraagd om abortus- en euthanasiewetgeving. Ook niet om de invoering van het homohuwelijk. Wie dat versneld poogt in te voeren, is een verlichte despoot en buitengewoon naïef. Wie na kantooruren een politieauto nodig heeft –inmiddels in Nederlandse kleuren– mag vanaf Saba bellen met de gemeenschappelijke meldkamervoorziening op Bonaire. Dat is dus vanuit Urk naar een plaats aan de voet van de Pyreneeën bellen en dan hopen dat de zeekabel op dat moment storingsvrij is.
Mijns inziens past er meer respect voor de cultuur en de eigenheid van onze broeders en zusters op de Antillen. Terecht merkte minister Donner bij een van zijn persmomenten op dat het bezoek van de koningin symbool staat voor de eenheid binnen het koninkrijk en dat dit de eventuele politieke meningsverschillen te boven gaat.
Een mogelijkheid om de naïviteit voorbij te komen is door de echte problematiek van corruptie en criminaliteit binnen het gehele koninkrijk eerlijk te onderzoeken. Niet zoals onlangs het WODC, het onderzoekscentrum van Justitie, poogde met een rapport over de staat van bestuur van Aruba. Dat ontsteeg nauwelijks het niveau van een lokale krant. Een goede kijk begint met een goede grondhouding. Een grondhouding die we leren van het Koninkrijk met een K, zoals onder andere in Filippensen 2 beschreven staat: „Doe niets uit eigenbelang of eigendunk, maar laat in nederigheid de een de ander voortreffelijker achten dan zichzelf.” Als dat de grondhouding is van elke Nederlandse ambtenaar, politicus en consultant om naar onze broeders en zusters overzee te kijken, verandert onze kijk op het koninkrijk werkelijk.
De auteur is werkzaam bij Grant Thornton Forensic & Investigation Services te Rotterdam. Reageren? nietbijbroodalleen@refdag.nl