De groene wanden van de piramide hebben op sommige plekken veel weg van een huis dat op instorten staat. „Vooral de noordwestkant heeft het dit jaar zwaar te verduren gehad”, beaamt Angela Driessen van het Landschap Erfgoed Utrecht.

Volgens haar zijn die het gevolg van de hoosbuien die eind juni en juli om de haverklap over Nederland trokken. Met name het noodweer dat maandag 11 juli Midden-Nederland teisterde, veroorzaakte veel schade. „Door de regenval raakte de grond verzadigd, wat verzakkingen en scheuren opleverde.” Soms kwamen de treden van aarde en gras meer dan een meter naar beneden.

De schade is niet van dien aard dat de piramide met instorten wordt bedreigd, zegt Driessen. „Ze is gewoon toegankelijk, maar reparatie is wel nodig.” De woordvoerster erkent dat met de weersomstandigheden van de afgelopen jaren herhaling op de loer ligt. Ook in 2004 tijdens de grote restauratie en in 2009 liep het bouwwerk door hevige regenval schade op toen graszoden losraakten. „Er worden daarom nu palen gebruikt om de aarde extra te stutten. Het moet steviger worden dan voorheen.”

Vorige week kreeg het Landschap Erfgoed Utrecht, dat als projectleider fungeert, groen licht voor de opknapbeurt. De kosten zijn begroot op circa 67.000 euro en worden betaald uit het calamiteitenfonds van de provincie Utrecht, eigenaar van de piramide.

Het sleutelen aan het bouwwerk begon al vroeg. Al een paar jaar na de aanleg in 1804 begon de –toen nog houten– obelisk te verzakken. De piramide is gebouwd door soldaten van Napoleon. De Franse generaal Auguste de Marmont richtte op deze centrale plek in Nederland en op het hoogste punt van de Utrechtse Heuvelrug ”camp d’Utrecht” op. Hij smeedde er verschillende bataljons om tot een goed getraind leger. Trots op zijn prestatie en om zijn mannen wat te doen te geven, liet hij zijn soldaten in de herfst van 1804 een monument bouwen: een heuvel van zand en aarde, geïnspireerd op de piramides die de generaal aan de zijde van Napoleon in Egypte had gezien. De bouw duurde 27 dagen. De piramideheuvel werd 36 meter hoog en op de top werd een houten obelisk geplaatst. Het geheel kreeg de naam Mont Marmont: Marmontberg. Vanaf de berg had men een fantastisch uitzicht over grote delen van Nederland, terwijl andersom de piramide tot ver in de omtrek te zien was.

Twee jaar later werd ondanks protesten van De Marmont de naam van de berg veranderd in Pyramide van Austerlitz. De kersverse koning Lodewijk Napoleon wilde zo zijn broer Napoleon eren voor zijn overwinning in de driekeizersslag op de Russen en de Oostenrijkers. Diezelfde naam gag Lodewijk aan de kleine nederzetting die rond het kamp was ontstaan. Al snel raakte het bouwwerk in verval. In 1808 werd de houten obelisk afgebroken en erodeerden de trappen van graszoden weg. Na het vertrek van de Fransen in 1813 sloopten omwonenden het bouwwerk. Drie jaar later verkocht de in geldnood verkerende De Marmont zijn eigendom aan de latere burgemeester van Utrecht.

De geschiedenis van de piramide is er vanaf dat moment een van oude glorie die van lieverlee dreigt te vergaan, maar steeds in ere wordt hersteld. Vanwege het 200-jarig bestaan volgde rond 2004 een grondige restauratie. In 2008 kon de piramide eindelijk weer beklommen worden; tegelijk werd er een bezoekerscentrum over de Franse Tijd geopend.

Sinds 2002 heeft de provincie Utrecht aan restauratie- en onderhoudswerkzaamheden circa 1,5 miljoen euro besteed aan de piramide. Het kost veel geld om belangrijk historisch cultureel erfgoed in stand te houden, zegt Driessen. „Maar we beschouwen de piramide we als een waardevolle icoon uit de Franse Tijd.”