Dat stelsel is bedoeld om de kleine spaarders te beschermen. Bos liet de belastingbetalers opdraaien voor het risico dat de IJslanders het geld aan de grotere spaarders niet zouden terugbetalen.

Ruding wees erop dat mensen die spaarden bij Icesave dat deden omdat ze daar meer rente kregen en dat ze hadden kunnen beseffen dat dit gepaard zou gaan met een groter risico. Na de toezegging van Bos moet worden afgewacht of het geld uit IJsland terugkomt uit de failliete boedel van Landsbanki, de moedermaatschappij van Icesave. „Gelukkig ziet dat er nu wat beter uit”, aldus Ruding.

Hij zei dat voorkomen moet worden dat spaarders uitwijken naar een land dat een gunstiger garantiestelsel heeft en dat het van belang is dat er binnen Europa een maximumbedrag wordt gehanteerd. Dat bedrag zou dan niet 100.000 euro moeten zijn, maar 50.000 euro.

Hij vond ook dat IJslandse autoriteiten zich „misdragen” hebben door de spaarders uit eigen land wel te beschermen tegen faillissement van banken en de buitenlandse spaarders niet. Financieel legt dat weinig gewicht in de schaal, maar het is wel „discriminatie”, aldus Ruding.

Bankensteun

Overheden moeten alleen kapitaalinjecties geven aan financiële instellingen als de kans groot is dat zo’n bank als gevolg van die steun overleeft, zei Ruding verder. „Die kans moet je groot achten op grond van een objectieve analyse dat die bank dan overleeft qua solvabiliteit en liquiditeit dankzij die injectie. Als die waarschijnlijkheid niet aanwezig is, dan moet je je vijf keer bedenken of je dat als overheid wil doen.”

In Nederland is dat goed afgelopen, althans tot nu toe, stelde Ruding. In Nederland stelden het vorige kabinet in oktober 2008 20 miljard euro beschikbaar voor kapitaalinjecties. Onder meer ING, Aegon en SNS Reaal maakten gebruikt van steun van de overheid.

Naast deze kapitaalinjecties steunde de overheid banken via een garantieregeling van 200 miljard euro op leningen tussen banken onderling. Verder werden risico’s op een portefeuille met slechte hypotheken van ING overgenomen. ABN Amro Nederland werd genationaliseerd.

Politiek

Bij het begin van de kredietcrisis zijn er vanuit De Nederlandsche Bank (DNB) te weinig signalen gegaan naar de politiek dat er problemen op komst waren, vond Ruding. Hij noemde de reactie van DNB richting individuele banken in 2007 „zeer alert.” Maar de centrale bank had naar zijn smaak de politiek er scherper op moeten wijzen dat er een gevaar dreigde voor het hele financiële stelsel.

„Er waren gevaren, maar niet directe maatregelen. Of signalen naar de politiek. Zoiets van: ’dames en heren, dit gaat niet goed. We zouden het op prijs stellen als u die en die maatregelen neemt”’, aldus Ruding. Dit was volgens hem een „minder goed geformuleerd terrein, waarop achteraf gezien alerter op gereageerd had moeten worden.”

Oud-minister van Financiën Wouter Bos heeft volgens Ruding niet afwijkend gereageerd of gehandeld ten opzichte van zijn collega’s in het buitenland.