Dat heeft emeritus hoogleraar geschiedenis dr. J. Th. M. Bank vrijdagavond gezegd in zijn te Amsterdam uitgesproken Bart Tromplezing.

Het christendom heeft in de recente geschiedenis „op een spectaculaire wijze opgang gemaakt”, aldus Bank, „maar daardoor ook zijn institutionele teloorgang bezegeld.”

Christelijke scholen hebben, ten eerste, een „belangrijke en onmiskenbare” bijdrage geleverd aan de scholing van een confessioneel deel van de bevolking. Maar die steeds beter geschoolde kerkmensen stellen nu de traditionele autoriteit van hun geestelijk leiders ter discussie.

Christelijke zorg, ten tweede, is eveneens aan zijn succes ten onder gegaan. „De professionalisering en verwetenschappelijking van deze sector hebben het religieuze karakter ervan gereduceerd of op den duur ondermijnd.”

Christelijke politieke partijen, ten derde, hebben hard gewerkt aan de opbouw van de verzorgings­staat. De overheid nam bijvoorbeeld de armenzorg over van kerken. Maar die „secularisatie van de armenzorg heeft indirect de confessionele invloed op de sociale zorg ingeperkt en langs die weg bijgedragen tot een algemener secularisatie.”

Secularisatie „is geen voortuitgang zonder verliezen”, besloot Bank. In de huidige, versplinterde samenleving „zouden we nog wel eens kunnen terugverlangen” naar de kerk, die een verbindende schakel was tussen diverse delen in de maatschappij.