Apeldoorn kocht sinds de jaren negentig landbouwgrond ten noordoosten van de gemeente voor de ontwikkeling van nieuwbouwwijk Zuidbroek en voor bedrijventerreinen bij de snelweg A1.

Begin dit jaar werd duidelijk dat het grondbedrijf van de gemeente een verlies van 
68 miljoen euro had opgelopen door tegenvallende grond­verkoop voor bedrijventerreinen. Deze week bleken daar nog eens „enkele tientallen miljoenen” euro’s bij te komen door stokkende gronduitgifte voor woningbouw.

In diezelfde tijd kreeg Amersfoort, een vergelijkbare gemeente op een snelwegenknooppunt, zowel de nieuwbouwwijken als de bedrijfsterreinen langs de A1 wel succesvol verkocht.

Omdat verkoop uitblijft, is Apeldoorn van rijkswege verplicht de gronden boekhoudkundig af te waarderen tot de –veel lagere– agrarische waarde. Om deze klap op te vangen, kon de gemeente nog deels putten uit reserves. Een ander deel moest worden geleend, wat zo’n 3 miljoen euro aan rente kost.

Een vijfkoppige raadscommissie, onder leiding van SGP-fractie­voorzitter Van den Berge, las zich de afgelopen maanden in en bevroeg tientallen ingewijden. Vanaf maandag gebeurt dat openbaar en onder ede met twintig hoofdpersonen in dit hoofdpijndossier, zoals (voor­malige) wethouders, raadsleden, ambtenaren en accountants.

„Deze zaak wordt breed onder­zocht”, aldus Van den Berge. „We bekijken de kwestie vanaf 2000 tot nu. We willen weten hoe de gemeente en het grondbedrijf hebben gehandeld, hoe het gaat met de huizenbouw in Apeldoorn en of er tijdig is gereageerd op de economische recessie van 2008.”

Ook wordt onderzocht of de raad voldoende is geïnformeerd. Tegen VVD-wethouder Metz, voorheen van Grondzaken, werd in februari hierover een motie van treurnis ingediend.

Het miljoenenverlies komt Apeldoorn erg ongelegen. De gemeente moet dit jaar al een bezuiniging van 30 miljoen euro doorvoeren. Dat lukt maar met moeite. Ook al omdat Apeldoorn, net als andere gemeenten, allerlei zorgtaken (WMO, socialewerkvoorziening en jeugdzorg) moet gaan uitvoeren, maar daar van de rijksoverheid een kleiner budget voor krijgt.

In september werd al bekend dat het college de onroerendzaakbelasting met 10 procent wil gaan verhogen. Na de nieuwe tegenvaller is het niet uitgesloten dat Apeldoorn op termijn onder curatele komt van het Rijk. Deze artikel 12-status is een schrikbeeld voor burger en bestuurder. De lasten zullen dan nog verder stijgen en alle gemeentelijke extraatjes zullen verdwijnen.

www.apeldoorn.nl/grondbedrijf

Niet de enige met verliezen

APELDOORN – Apeldoorn is met zijn verliezen op het grondbedrijf zeker niet de enige gemeente die miljoenen kwijtraakt.

Een in oktober gepubliceerd rapport van onderzoeksbureau Deloitte laat zien dat 35 gemeenten door problemen met de grondexploitatie onder financieel rijks­toezicht dreigen te worden geplaatst, 8 procent van alle gemeenten.

Het totaalbedrag aan verliezen van de grondbedrijven door de vastgoedcrisis dreigt op te lopen tot 2,9 miljard euro, 0,5 miljard meer dan verwacht.