Economische malaise treft kantorenmarkt
Het slechte economische klimaat heeft nu ook de markt voor commercieel vastgoed in zijn greep gekregen. De leegstand op de kantorenmarkt is sterk opgelopen en heeft het hoogtepunt nog niet bereikt. De huurprijzen staan onder druk. Een herstel is voor de komende twee jaar niet te voorzien.
Dat was donderdag de boodschap van de makelaarskoepel NVM. Door het toegenomen aanbod en de getemperde vraag doen vastgoedbedrijven meer concessies. Jacques Kwak, voorzitter van de vakgroep Bedrijfsonroerendgoed, sprak van een huurdersmarkt. „Beleggers geven op een contract van tien jaar een jaar gratis huur, of een grotere bijdrage aan de inrichtingskosten van het kantoor.”
Op en rond de stations zijn de kantoren het best bezet, maar vooral in het centrum, langs de uitvalswegen of aan de rand van de steden staan kantoren te huur. Hier bedraagt de leegstand 8,5 tot 10,5 procent. Op de korte termijn verbetert de situatie niet, aldus de NVM in haar jongste halfjaarlijkse studie. Het afgelopen jaar zag de vereniging de omslag in de markt aankomen. „De vraag naar kantoren hangt sterk af van het vertrouwen in de economie”, stelt Kwak.
De hoogste huren komen omlaag, voorspelt de NVM. De prijs van 200 euro per vierkante meter per jaar in Amsterdam vindt Kwak ten opzichte van steden als Brussel en Frankfurt alleszins redelijk. Wel voegt hij daaraan toe dat toplocaties als Schiphol, het WTC en de Zuidas in Amsterdam 450 euro opleveren. Vorig jaar lag de prijs nog hoger.
Uitgaande van een economische groei van 1,25 procent die het Centraal Planbureau (CPB) voor 2004 verwacht, rekent de NVM dat de markt op zijn vroegst in 2005 aantrekt. „Commercieel vastgoed reageert altijd vertraagd op economisch herstel.” Blijft de vraag stabiel en komen er geen nieuwe kantoren bij, dan duurt het nog twee tot drie jaar voordat de markt terugkeert naar normale verhoudingen. Kwak: „Een leegstand van 5 procent is gewoon.”
In de eerste helft van 2003 is het aantal NVM–transacties met 4,7 procent gestegen tot 625.000 vierkante meter. Vergeleken met het volledige jaar 1999 is dat ongeveer gelijk gebleven, constateert Kwak. De grote vraag op de top van de economische groei in de jaren 1999, 2000 en 2001 heeft nieuwbouw gestimuleerd die nu uitmondt in overaanbod.
De huurprijs voor winkelpanden bleef stabiel. Gemiddeld kostte een vierkante meter 153 euro per jaar. Veel hogere prijzen moeten huurders betalen op de toplocaties. De Amsterdamse Kalverstraat blijft met 1500 euro de kopgroep aanvoeren, gevolgd door de Spuistraat in Den Haag en de Lange Elisabethstraat en Oude Gracht in Utrecht, die beide 1300 euro opbrengen. Tot eind 2004 verwacht NVM een stabilisatie van de tophuren.
