„Iedereen belt dan met iedereen”, zegt Jaap de Hoop Scheffer, die in 2002 en 2003 minister van Buitenlandse Zaken was. „Het is best spannend wat je van wie gaat horen in dat hele telefooncircuit. Op sommige momenten is de adrenaline hoog, maar daar zijn politici wel aan gewend.”

In het politieke telefooncircuit zitten onder meer leiders van Europese landen, maar ook de voorzitter van de Europese Commissie José Manuel Barroso en EU-president Herman van Rompuy. Daarnaast draaien in dit geval ook het IMF, de Europese Centrale Bank en de voorzitter van de groep van eurolanden Jean-Claude Juncker mee.

Volgens De Hoop Scheffer moet Nederland niet de illusie hebben het verschil te kunnen maken ten tijde van een grote crisis. „Nederland heeft niet zoveel drukmiddellen, dat gaat voornamelijk via Berlijn en Parijs en via de Europese Unie.” Voorafgaand aan overleg tussen belangrijke spelers, zoals in dit geval Duitsland en Frankrijk, moet Nederland zorgen dat zij weten welke positie Den Haag inneemt. „Dat is voor de Nederlandse regering van groot belang.”

Ook Hans van den Broek, minister van Buitenlandse Zaken in de jaren ’80 en ’90, stelt dat het buitengewoon lastig is om je eigen visie op te dringen aan andere landen. „We weten allemaal dat Frankrijk en Duitsland een grote rol spelen. Als die twee het eens zijn, dan wordt het voor de rest moeilijk om een ander standpunt in te nemen. Maar in dit soort gevallen zal er wel naar gekeken worden hoe de landen die dwars liggen alsnog kunnen worden overtuigd.”

Een belangrijke rol is volgens Van den Broek weggelegd voor de staatssecretaris, in dit geval is dat Ben Knapen van Europese Zaken. „En ook de permanente vertegenwoordiging is hard aan het werk”, verwijst de oud-minister naar de ambassadeur en zijn team. De taken van al die diplomaten zijn volgens De Hoop Scheffer tweeledig. „Van nabij volgen hoe het ervoor staat. En het Nederlands standpunt zo krachtig mogelijk overbrengen.”