De stichting noemt kunst een middel om dementie beter te begrijpen en bespreekbaar te maken en als een van de expressiemogelijkheden voor dementerenden zelf. Maar ook partners en familieleden van mensen met de hersenziekte hebben er baat bij. Velen kampen met gevoelens van schuld en onmacht. Kunst kan barrières slechten en bijdragen aan de persoonlijke verwerking, aldus de stichting. Vorige week troffen activiteitenbegeleiders, therapeuten, kunstenaars en beleidsmakers elkaar in Eindhoven voor een werkconferentie met het thema ”Buitengewoon gewoon”. De deelnemers dachten onder meer na over het kunstbeleid binnen een zorginstelling en over het activiteitenaanbod in een voorziening.

Tijdens de conferentie werd bekendgemaakt dat er komend voorjaar een digitale gemeenschap over kunst en dementie wordt gelanceerd op de site van kenniscentrum Vilans. Het betreft een initiatief van stichting Kunst & Dementie, Vitalis WoonZorg Groep en Vilans. De initiatief is bedoeld als een kennisnet, waar organisaties, professionals en kunstenaars elkaar vinden en inspireren.

Wetenschappelijk onderzoeker Annette Hendrikx van de Universiteit Maastricht was vorige week in Eindhoven van de partij. Ze doet veldwerk naar de relatie tussen taal en dementie. Centrale vraag in haar onderzoek is of een artistieke benaderingswijze helpt de persoonlijkheid van iemand met dementie weer te laten zien. Een dementerende levert namelijk zelfstandigheid en verbale mogelijkheden in. In het najaar van 2012 presenteert ze haar bevindingen. Hendrikx lichtte tijdens de conferentie vast een tipje van de sluier op. „Kunst opent deuren bij beginnende en vergevorderde dementie en heeft een positieve invloed op het welbevinden. Kunst mag mislukken en geeft vrijheid om te experimenteren. Dit levert weer leermomenten op.”

Coördinatoren kunst en cultuur Ivo van Megen en Maaike Mul van woonvoorziening Vitalis Peppelrode in Eindhoven beaamden dit tijdens de conferentie. Ze organiseren al tien jaar projecten. Mul liet bewoners bijvoorbeeld in een toneelstuk meespelen. Zonder hun dit overigens te vragen, wel verzocht ze hun iets van zichzelf te laten zien. Tijdens de repetities kwamen persoonlijke verhalen naar boven. De kunstcoördinator zette ook ”Het vergeten leven – Slow art” op, waarbij de deelnemers op zoek gaan naar onder meer vergeten taal, vergeten gevoelens en vergeten geluiden. Mul: „Dat kan bijvoorbeeld het huiselijke geluid van een fluitketel zijn.”

Van Megen en Mul willen mensen met dementie uitdagen: „Boor hun kracht aan. Als ze worden aangesproken op hun waarde en ergens naar kunnen uitzien, wordt het leven zinvoller, met alle positieve effecten van dien.”