Burkitt werd op 25 juli 1650 geboren in Hitcham in het graafschap Suffolk. Daar was zijn vader Michael predikant. Deze diende eerst de Church of England, daarna een non-conformistische gemeente. In 1662 legde hij, gedwongen door de Act of Uniformity, de herdersstaf neer. De Act of Uniformity bepaalde in 1559 dat de onderdanen van koningin Elizabeth naar de Anglicaanse Kerk dienden te gaan.

Michael Burkitts zoon William wilde theologie studeren en schreef zich in 1665 als student in bij het Pembroke College te Cambridge. Zijn docent was de eerbiedwaardige William Gibbs. De jonge Burkitt kwam, na door de kinderpokken te zijn getroffen, tot bekering. In 1666 woedde in Cambridge de pest; William behoorde tot de weinigen die niet vluchtten.

In 1672 studeerde hij af en zijn verdere leven diende hij de evangelische, puriteinse stroming binnen de Church of England.

Eerst werd William Burkitt ”curate” (hulpprediker) in Milden in Suffolk. Hier schreef hij een rouwpreek naar aanleiding van het sterven van William Gurnall, predikant van het naburige Lavenham, bekend als de auteur van ”De christen in volle wapenrusting”. Burkitt kenschetste zijn vriend Gurnall als een voorbeeldig christen die standvastig en hartelijk was. Beiden waarschuwden voor het baptisme in hun regio.

In 1692 werd Burkitt predikant te Dedham (Essex). In de middeleeuwen was voor Dedham door de textielhandel een periode van bloei aangebroken. Door concurrentie en oorlogsvoering trad er in de 17e eeuw een recessie in en geraakten velen in deze streek tot de bedelstaf. In zeer kleine cottages woonden grote gezinnen die te kampen hadden met werkloosheid en ondervoeding.

Het koningspaar Willem III (van Oranje) en Mary bracht weliswaar religieuze vrijheid, maar de strijd met Frankrijk veroorzaakte een grote economische crisis. De zee werd onveilig door piraten en de wolexport stagneerde. Dedham telde ongeveer 2000 inwoners en had opmerkelijk genoeg slechts zes herbergen. Was de armoede hiervan de oorzaak, of waarde hier een puriteinse geest rond die herbergbezoek afkeurde?

Rond 1625 stond in Dedham de bekende puritein John Rogers. Burkitts voorganger heette Thomas Grey, meer een studeerkamergeleerde dan een herder. Toen Greys bibliotheek werd geveild, omvatte de catalogus maar liefst 36 pagina’s.

Burkitt voelde het als zijn plicht de gemeente trouw te bezoeken. Hij onderzocht wie er gerechtigd was om aan het heilig avondmaal deel te nemen en beval de Engelse gewoonte aan om huisgodsdienst te houden. Velen waren wel gewillig, maar wisten niet hoe ze dit in de praktijk moesten vormgeven. Daarom schreef Burkitt in 1693 ”The Poor Man’s Help and Young Man’s Guide”. Dit geschrift ademt de sfeer van de Nadere Reformatie. Het geeft adviezen voor de huisgodsdienst en is een vraagbaak voor het geestelijk leven. Voor Burkitt was het een aangename verrassing dat zijn boek regelmatig herdrukt moest worden. Het rolde in 2010 nog weer van de pers.

In 1704, kort na zijn sterven, kwam er een vertaling uit in de taal van Wales: ”Cymorth Ir Cristion a Chyfarwddiad Ir Gur”. Gods eer was voor Burkitt het voornaamste oogmerk met dit werk. Die moest betracht worden in ieders dagelijks leven, zelfs bij de ontspanning. De Engelsman, in wiens leven sport en spel een grote plaats innam (wat volgens Burkitt op zich niet verkeerd behoeft te zijn) moet bedenken dat het pijnigen van mens en dier zondig is.

God moet verheerlijkt worden, maar Burkitt waarschuwde dat devotie in lege vormen kan ontaarden. Bijbelstudie, gebeden, de (huis)godsdienstoefening en ook de sacramenten dienen een grote plaats bij ieder mens in te nemen. Door de geringe omvang –tachtig pagina’s– was het lezen, zelfs als men de leeskunst nauwelijks machtig was, geen al te grote opgave. Aan latere drukken werden liederen en gebeden toegevoegd.

Om het lezen van de Bijbel aan te moedigen, schreef Burkitt een commentaar. Voor zichzelf beschikte hij over een Nieuwe Testament met blanco pagina’s om notities op te maken. Op een bepaald moment besloot hij die in druk uit te geven. Zo verschenen de ”Expository Notes with Practical Observations, on the New Testament of Our Lord Jesus Christ”. Deel 1, over de evangeliën, kwam in 1700 uit, in 1703 gevolgd door het overige delen van het Nieuwe Testament. Matthew Henry was vol lof over dit commentaar. Charles H. Spurgeon achtte deze studie van „goodly volume” (bij elkaar besloeg het commentaar 1300 pagina’s) de moeite waard.

Minder te spreken zal deze bekende baptist geweest zijn over een ander werk van Burkitt, waarin deze duidelijk maakt dat de kinderdoop Bijbels gezien juist is: ”An Argumentative and Practical Discourse of Infant-Baptism”. Ook dit werk is verschillende malen herdrukt.

Maar qua herdrukken spannen de ”Expository Notes” de kroon. Burkitt zag deze uitgave als zijn levenswerk; hierin vonden zijn omgang met Gods Woord en de ervaring die hij opdeed in de zielzorg hun neerslag.

Burkitt preekte behalve ’s zondags wekelijks drie keer; daarnaast catechiseerde hij en legde hij huisbezoeken af. Het schrijven (met de hand!) vlotte daardoor niet altijd even erg. Zelf kenschetste hij het als ”labour of love”, liefdeswerk.

Burkitt schreef nog meer, zoals preken voor de jeugd. Deze ”Counsels to the Young” zijn later opgenomen in een bundel van de belangrijkste Engelse preken die ooit speciaal voor jonge mensen gehouden zijn. Dogmatischer van aard is ”An Help and Guide to Christian Families”. Verder stelde Burkitt adviezen op voor huisvaders, onderwijzers en gouverneurs van de kinderen van de rijken: ”Family Instruction: Or, Principles of Religion Necessary to Be Known”. Hij diende hiermee tevens het geestelijk belang van inwonende personeelsleden.

Burkitt huwde driemaal. Zijn derde echtgenote was Mary, de dochter van zijn collega Samuel Cox uit Ealing in Middlesex. Op zondag 24 oktober 1703 stierf Burkitt aan een koortsziekte. Waren al zijn voorgangers in de kerk begraven, Burkitt prefereerde een plaatsje op het kerkhof, te midden van de gemeenteleden, de „beloved and loving parishioners.” Zijn zwager Nathaniel Parkhurst, predikant te Yoxford in Suffolk, leidde de rouwdienst en schreef een biografie van Burkitt.

Parkhurst roemde Burkitts weldadigheid. Burkitt had Franse protestantse vluchtelingen liefdevol ontvangen en zich ingespannen om de zending te bevorderen. Parkhurst herinnerde ook aan 1696. Wat had Dedham het in dat jaar zwaar. Er was geld, werk noch voedsel; het weer was bar. De viering van het ,erstfeest moest echter doorgang vinden. De dominee riep de rijken daarom op om milddadig te zijn voor armen en stervenden en gaf zelf het goede voorbeeld. Dit typeert Burkitt.

Burkitt stond in een klein stadje in een uithoek van Engeland en kon niet bevroeden dat zijn werk eeuwenlang in de Engelssprekende wereld tot zegen zou zijn. Het is onbegrijpelijk dat geen van zijn boeken tot nog toe in het Nederlands is vertaald.