Het is voor het eerst dat de GGD een hard en uniform afstandscriterium formuleert voor bedrijven en woningen. Vanwege de verspreiding van dierziekten werd eerder wel al een afstand tussen bedrijven geadviseerd van minimaal 1 tot 2 kilometer.

„Op basis van de op dit moment bekende publicaties en onderzoeken adviseert GGD Nederland dat binnen een straal van 250 meter het voorzorgsprincipe leidend moet zijn”, staat in het advies. Binnen 250 meter van een veebedrijf worden hogere concentraties fijn stof en bacteriën gemeten met mogelijk negatieve gezondheidseffecten. In de buurt van vooral kippen- en varkensbedrijven komt vaker longontsteking voor en hebben astmapatiënten grotere kans op complicaties.

Voor bouwplannen tussen 250 en 1000 meter moet een aanvullende risicobeoordeling worden uitgevoerd met aandacht voor bijvoorbeeld diersoort, type stal en windrichting, aldus het advies.

Het Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg, dat meewerkte aan het enig bekende praktijkonderzoek naar de gevaren van intensieve veehouderij voor de volksgezondheid, meent dat de GGD voor de troepen uitloopt. „Op basis van ons onderzoek hebben we geen duidelijke veilige afstand kunnen formuleren. Als je het zeker wil weten, is vervolgonderzoek nodig”, reageerde programmaleider Joris IJzermans donderdag.

Ook boerenorganisatie ZLTO zegt dat het advies van de GGD voorbarig is. „Er is geen verhoogd gezondheidsrisico aangetoond in veedichte gebieden. De redenering klopt niet”, zegt een woordvoerder. De boeren vrezen dat bijvoorbeeld op het dichtbevolkte Brabantse platteland alles op slot gaat met het gekozen criterium.

Directeur Laurent de Vries van GGD Nederland zegt zich ook te baseren op buitenlands literatuuronderzoek en grenzen die in bijvoorbeeld Duitsland zijn getrokken. Hij wil niet wachten op vervolgonderzoek omdat boeren juist op dit moment vergunningen aanvragen vanwege veranderende dierenwelzijnseisen. „Gemeenten vragen ons nu om advies.”