Over ongeveer tien jaar zullen de meeste boeren in Nederland zijn gestopt met hun bedrijf. Gemeenten kunnen hun buitengebied alleen leefbaar houden door daar tijdig een andere bestemming te ontwikkelen.

Dat voorspellen P. Vereijken van het Plant Research International en H. Agricola van het onderzoeksinstituut Alterra in het magazine van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) dat zaterdag verscheen. De onderzoekers hebben op basis van verschillende indicatoren drie varianten in kaart gebracht waar en hoe snel de boeren er kunnen en waarschijnlijk zullen vertrekken. Dat zal vooral in Limburg, Zeeland en het midden van Nederland zijn, beredeneert het tweetal.

De afgelopen drie jaar zijn ongeveer 12.000 boeren gestopt, omgerekend is dat 3 procent per jaar. De afname neemt de komende jaren toe. Duizenden boeren zijn al aan het afbouwen. Vereijken en Agricola zien geen economische basis voor het voortbestaan van de boerenstand. Door de globalisering zal de productie in het buitenland doorgaan.

Daarom is het volgens hen des te belangrijker dat gemeenten meer werk maken van andere doeleinden in het buitengebied. Bestuurders zien het vertrek niet genoeg onder ogen en houden vaak strikt vast aan de agrarische bestemming en dat is „totaal fout.” De boeren krijgen geen kans iets anders te doen op hun terrein en vertrekken. Alleen al in Friesland staan nu 200 boerderijen te koop.

Hoewel het in een boerenland als Nederland een beladen onderwerp is, vinden Vereijken en Agricola het op zich niet erg dat de boeren ermee stoppen. Ze wijzen erop dat nu al de helft van het voedsel uit het buitenland komt en de landbouw nog slechts 2 procent van het bruto nationaal product vormt. Agrarische grond beslaat veel ruimte in Nederland, terwijl de boeren drie- tot viermaal zoveel produceren als nodig is voor de voedselvoorziening.

In de vrijkomende ruimte zal meer plaats zijn voor woningbouw, economische activiteiten en natuurgebied. Momenteel is 17 procent van Nederland bebouwd. Ook zijn er milieuvoordelen, omdat er minder mest wordt geproduceerd en minder hoeft te worden gespoten.