Kabinet-Rutte na één jaar op stoom, maar niet onbedreigd
DEN HAAG – Premier-Rutte ligt na exact één jaar regeren goed op koers. Over zijn nu al historische kabinet worden zinnige maar ook onzinnige stellingen gedebiteerd. Drie populaire beweringen van kanttekeningen voorzien.
Zouden ze vandaag in de ministerraad taart eten? Enig reden is daar wel toe. Precies een jaar geleden stond VVD-voorman Rutte met zijn bewindslieden van VVD en CDA naast Hare Majesteit op het bordes.
Twaalf maanden later liggen de bewindslieden met hun beleid goed op stoom. Hun gestage vorderingen zijn de positieve keerzijde van het feit dat VVD en CDA een niet al te hoogdravend regeerakkoord schreven. Veel van hun actiepunten zijn inmiddels ‘werk in uitvoering’.
Dat Nederland in 2010 voor het eerst een heus gedoogkabinet kreeg, bracht de achterliggende tijd vele pennen in beweging. Drie stellingen worden vaak gedebiteerd, maar hoe waar zijn ze?
1. Van de linkervleugel in de CDA-fractie merk je niets
Op het roemruchte partijcongres van 2 oktober vorig jaar beloofde de CDA-top aan de royale minderheid die tegen samenwerking met de PVV stemde, dat hun, zeg maar, sociale geluid in de inbreng van de Kamerfractie beslist zou doorklinken. Lange tijd was daar weinig van te merken. Maar recent lijkt sprake van een wending. Tijdens de algemene beschouwingen verweerde fractievoorzitter Van Haersma Buma zich krachtig tegen de populistisch getinte bijdragen van PVV-leider Wilders. Ook maakte het CDA twee initiatiefwetten met respectievelijk D66 en GroenLinks, en waagde minister Leers voor Immigratie en Asiel het onlangs om immigranten „een verrijking van de samenleving” te noemen.
2. Dit kabinet is eigenlijk eigendom van Wilders.
Heel vaak lijkt het daar inderdaad op. Met zijn grote mond beheerst Wilders als geen ander de media. En als premier Rutte minister Leers naar de PVV-leider stuurt om Wilders’ irritatie over Leers’ ‘lofzang’ op de multiculturaliteit weg te nemen, versterkt dat in hoge mate het beeld dat het kabinet een marionet is van de PVV.
Toch is ook een andere benadering mogelijk. Goed beschouwd valt veel te zeggen voor de stelling dat het beleid van Rutte maar weinig exclusieve PVV-elementen bevat.
Volgens een inventarisatie van SP-leider Roemer heeft de PVV al 180 verkiezingsbeloften gebroken. Dat aantal mag dan schromelijk overdreven zijn; dat Wilders beleidsinhoudelijk sloten water bij de wijn deed –op de verkiezingsavond zelf liet hij zijn standpunt over de AOW reeds los–, is evident.
3. De PvdA is de gevangene van dit kabinet
Dat is onmiskenbaar een feit.Doordat de sociaaldemocraten hun liefde voor Europa niet willen verloochenen, helpen ze het kabinet, als de PVV het op Europees terrein in de steek laat, telkens gewillig uit de brand. Waar zijn de tijden van Den Uyl gebleven, die –zo fluisteren sommigen– dit kabinet al lang beentje had gelicht?
Toch is nog altijd niet uitgesloten dat Cohen op zeker moment „de stekker eruit trekt.” Dan moet alleen wel aan enkele voorwaarden zijn voldaan.
Welke? Iedereen kan ze zelf verzinnen. a) De PvdA moet na nieuwe verkiezingen een gerede kans hebben in zetelaantal te groeien. b) Er moet enig zicht zijn op hoe een nieuwe coalitie eruit zou kunnen zien. c) De partij moet er zeker van zijn met welke leider zij de verkiezingen in wil gaan. d) Er moet een geloofwaardige aanleiding worden gevonden het kabinet te laten struikelen.
Enfin, zo ver is het dus voorlopig nog niet. Maar die tijd kán wel komen.
