Jubilerende ds. H. A. Samsom: Eén deur dichtgedaan, een andere geopend
HARDERWIJK – Boven de deur van zijn huis in Harderwijk staat, in zwarte letters, de naam Rehoboth. „De Heere heeft ruimte gemaakt”, zegt ds. H. A. Samsom. „Hij heeft een nieuwe deur voor me geopend.”
De hervormde predikant stond op 3 oktober veertig jaar in het ambt. Daar zag het zeven jaar geleden niet naar uit. In 2004 ging hij om gezondheidsredenen met vervroegd emeritaat, niet eens in staat om de afscheidsdienst te leiden. Hij is inmiddels 65 jaar en doet weer allerlei werk voor de kerk.
In 1971 werd hij in het Zeeuwse Stavenisse bevestigd als predikant. Daarna volgden Streefkerk, Harderwijk, Voorthuizen en Stad aan ’t Haringvliet. In Voorthuizen kreeg hij te maken met „liggingsverschillen tussen groepen gemeenteleden.” Hij probeerde allen erbij te houden, maar het ging ten koste van zijn gezondheid.
In die tijd viel er een beroepsbrief uit Stad aan ’t Haringvliet op de mat bij ds. Samsom en hij nam het beroep aan. Aanvankelijk ging het beter, maar de toenemende spanning onder andere in verband met het Samen op Wegproces van de Nederlandse Hervormde Kerk en de Gereformeerde Kerken in Nederland eiste zijn tol en hij kreeg opnieuw gezondheidsklachten, niet alleen lichamelijk maar ook psychisch. Het kwam tot een climax aan het eind van 2003. „Ik kon de trap van de preekstoel niet meer op”, zegt hij nu. Het resulteerde in een afkeuring in juli 2004, 58 jaar oud.
Na de afscheidsdienst vestigde het echtpaar Samsom zich in Harderwijk, een plaats waar hij eerder gestaan had. Hij bemoeide zich niet actief met het kerkelijk leven, maar nam de woorden die hij ooit hoorde ter harte: wel uitgeschakeld, niet uitgerangeerd.
Het herstel ging met ups en downs. In maart 2005 ging hij na lange tijd weer voor, in de kerk van Hierden. In de daaropvolgende zomerperiode preekte hij meer, te veel. „Tijdens een rouwdienst van een kennis in de herfst merkte ik dat ik bij het horen van de woorden ”’k Sla d’ogen naar ’t gebergte heen”, heel emotioneel werd. Dat was een signaal. Ik had te veel gedaan.”
Een ander moeilijk moment deed zich voor toen hij voor de Alpha-cursus waar hij in Harderwijk bij betrokken zou zijn, naar een openingsbijeenkomst in Zwolle ging. „Tijdens de bijeenkomst kwam de oude spanning weer bij me omhoog. Ik zeg niets van de Alpha-cursus, maar ik voelde me in Zwolle niet prettig en kon er niet zo in meekomen. Mijn zoon merkte dat ik emotioneel werd en zei dat ik het niet moest doen. Het was een verademing voor me om te kunnen bedanken. Het is beter dat ik alleen de dingen doe die ik graag doe. Als ik twijfel, moet ik het niet doen, zegt mijn begeleider. Anders komt de oude spanning weer boven. Dat betekent dat ik geen dingen doe voor de lange termijn. Ik blijf kwetsbaar.”
Er is de afgelopen jaren ook veel goed gegaan. Ds. Samsom preekt elke week een of twee keer. Dat doet hij nu ontspannen. „Vroeger stond ik vaak gespannen op de kansel. Ik wilde voor iedereen een woord hebben en het allen naar de zin maken. Daar zit ik nu veel minder mee.”
De predikant leidt elk jaar groepsreizen naar Israël en Turkije. Hij verzorgt de dagsluitingen, deelt zijn kennis over de plaatsen die ze bezoeken en preekt op zondag.
Hij kijkt terug op een bijzondere reis door Turkije dit jaar. In het bijzonder de contacten met plaatselijke christelijke gemeenten hebben hem goed gedaan. „Uitgeschakeld in Nederland, ingeschakeld in Turkije”, merkt hij op.
’s Zomers brengt ds. Samson, samen met zijn vrouw, drie weken in een vakantiepark door om voor te gaan in zondagse diensten, dagsluitingen te verzorgen, zangavonden en Bijbelstudies te leiden en te spreken met mensen. „Het is heerlijk om een luisterend oor voor mensen te zijn en de boodschap van het Evangelie te mogen doorgeven.” In de komende jaren zal dit werk wellicht nog uitbreiden.
Hoogtepunten waren de vakantiereizen met mensen met een verstandelijke beperking. Hij verhaalt over het verblijf van de groep vorig jaar op Malta. Tijdens de preek over 1 Korinthe 13:12: „Want wij zien nu door een spiegel in een duistere rede”, had hij een zonnebril opgezet. Hij vroeg een jongen op de voorste rij wat deze zag. De jongen zag zijn eigen gezicht in de glazen, verder niet veel. „Wij kijken tegen de donkere voorkant aan en er niet doorheen. God kijkt van de andere kant en ziet alles”, zei ik.
Een meisje zei later dat ze steeds weer wist hoe God haar zag als ze haar zonnebril opzette. Toen zij met een Bijbelquiz het antwoord niet wist en daarover heel verdrietig was, zei ik haar: „Je weet dingen die belangrijker zijn, hoe God naar je kijkt.” Toen straalde ze helemaal.”
In preken voor gehandicapten gebruikt hij vaak beelden. Soms wordt de predikant ’s nachts wakker en ziet hij ineens iets voor zich. Dan schrijft hij dat eerst op, om het later te kunnen gebruiken.
Ds. Samsom is blij dat hij nog dienstbaar mag zijn. „God heeft een deur dichtgedaan, maar Hij heeft een andere geopend. Het is als met de apostel Johannes op Patmos. Hij kon niet meer zorgen voor zijn gemeente Efeze, maar op Patmos schreef hij wel het boek Openbaring. Vroeger was ik dienstbaar in de gemeente, nu word ik ingeschakeld in een breder verband. God wil me nu op deze manier gebruiken.”