Judith Janssen: Historisch jeugdboek heeft meerwaarde
Ze groeide op in een gezin waarin het geloof geen rol speelde en kerkgeschiedenis was in haar leven een „overgeslagen hoofdstuk.” Toch schreef Judith Janssen (41) een historisch jeugdboek over de reformator Maarten Luther, ”De mysterieuze monnik”.
Het boek over de reformator stond al voor een groot deel in de steigers toen Janssen in november vorig jaar de vraag kreeg of ze het BCB-actieboek wilde schrijven. Die vraag had ze nooit verwacht. „Ik vond het een hele leuke verrassing. Wauw! dacht ik toen het mailtje binnenkwam. Ik was heel erg blij. Toch komen er ook wel vragen bij je op zoals: Kan ik dat wel?
Ik moest in februari al een eerste versie van het verhaal aanleveren. Daarvoor had ik dus maar een week of tien de tijd. Gelukkig was ik rond die tijd al bezig met een boek over Luther en dat bleek prima aan te sluiten bij het thema voor het actieboek, ”Lef”. Als dat niet zo was geweest, had ik ook nooit een historisch actieboek kunnen schrijven. Daarvoor moet je veel research doen en daarvoor heb je gewoon meer tijd nodig.”
De in Herveld (Betuwe) woonachtige Janssen studeerde ontwikkelingspsychologie en is moeder van drie dochters. Ze publiceerde eerder de jeugdroman ”Terug naar de Titanic” en seksuelevoorlichtingsboeken voor kinderen.
Hoewel de schrijfster opgroeide in een hervormd gezin, zag ze nooit een kerk vanbinnen. Dat veranderde toen ze in haar puberteit een keer verplicht naar de kerk moest voor het vak godsdienst. „Belachelijk vond ik dat eerst, dat was echt niet cool. Maar uiteindelijk viel het best mee.”
Een verhuizing naar een ander dorp in diezelfde periode leidde ertoe dat de schrijfster nogmaals een kerkdienst meemaakte en een uitnodiging om naar catechisatie te komen accepteerde. Zo werd haar interesse voor het christelijk geloof meer en meer gewekt. Uiteindelijk heeft ze belijdenis gedaan. „Dat was een heel bewuste keus.” Inmiddels is ze, samen met haar man en dochters, aangesloten bij een baptistengemeente in haar woonplaats.
Hoe ontstond het idee om een boek over Luther te schrijven?
„In eerste instantie wist ik niet zo veel over hem. Totdat mijn man me een keer vertelde over een boek dat hij aan het lezen was. Dat ging over Luther en over de tijd waarin hij leefde. Ik raakte hierdoor onder de indruk van Gods handelen in de geschiedenis. De wenteling die door Luther in de kerkgeschiedenis ontstond, is voor ons nog steeds van grote betekenis. Dit sprak me zo aan dat ik me verder in het onderwerp ben gaan verdiepen.”
Simons moeder, oom en tante hebben Luthers standpunten overgenomen. Zouden gewone middeleeuwers echt al zo snel op de hoogte geweest zijn van Luthers ideeën en zich die ook zo snel hebben eigengemaakt?
„Het klopt dat zijn opvattingen al snel verspreid raakten. Ik heb ergens gelezen dat er kort na Luthers optreden al kerkdiensten op de lutherse manier werden gehouden.
Wij zijn te veel geneigd om met 21e-eeuwse ogen naar gelovigen van toen te kijken. Maar in Luthers tijd geloofden mensen gewoon wat belangrijke mensen in de kerk zeiden. Dus als iemand tegen hen zei dat Luthers ideeën juist waren, zullen veel mensen dat gewoon aangenomen hebben.
De moeder van Simon is echter een uitzondering. Zij heeft een persoonlijk geloof en dat is iets wat in die tijd maar weinig mensen kenden.”
Simon heeft veel geloofsvragen. Na de ontmoeting met Luther gelooft hij direct dat diens opvattingen juist zijn. Gaat dat niet wat te snel en te makkelijk?
„Dat het zo gaat, past bij Simons karakter. Hij houdt van stoere mannen die ergens voor staan. Op het moment dat hij Luther voor het eerst ziet, is hij direct zo van deze man en zijn geloof onder de indruk dat hij denkt: Wat die man zegt moet waar zijn.”
Wat wilt u kinderen meegeven met dit boek?
„Dat het in Luthers tijd absoluut niet gewoon was om te geloven dat je alleen door Gods genade rechtvaardig wordt.”
Wordt uw volgende boek weer een historisch jeugdboek?
„Ja, absoluut. Ik vind het gewoon veel te leuk om in de geschiedenis te duiken. Bovendien heeft een historisch verhaal meerwaarde: zo’n boek is niet alleen leuk om te lezen, kinderen leren er ook iets van.”