Bedrijventerrein Barneveld al eeuwen bewoond
BARNEVELD – Het toekomstige bedrijventerrein Harselaar-West-West in Barneveld werd al eeuwen geleden bewoond. Dat blijkt uit een recente opgraving op de plaats van de voormalige boerderij Klein Harselaar.
De gemeente Barneveld maakte dat donderdag bekend.
Binnenkort wordt op de plaats van de voormalige boerderij een waterpartij aangelegd, waardoor het ‘bodemarchief’ wordt verstoord. De gemeente Barneveld heeft daarom besloten ter plaatse eerst een archeologisch onderzoek uit te laten voeren.
Volgens Mirjam Brouwer, projectleidster van de opgraving, is de gevonden boerderij waarschijnlijk al voor 1800 gebouwd. Dat blijkt onder andere uit een steen in de boerderij waarop het jaartal 1711 stond gegraveerd. Rondom de voormalige boerderij zijn ook een schuur, een hooimijt en een tweetal waterputten teruggevonden. Uit de vondst van verschillende paalsporen, greppels en scherven kan worden opgemaakt dat op deze plaats waarschijnlijk al sinds de veertiende of de vijftiende eeuw een boerderij stond.
Mogelijk is de boerderij nog ouder. Harselaar was in de tiende eeuw gedeeltelijk eigendom van Wichman van Elten. Kort daarna kwam ze in bezit van het klooster in Elten of Paderborn. De goederen werden vanuit De kloosterhoven Kemna in Nijkerk en de Kelnarij in Putten bestuurd. Ook had de graaf van Gelre hier een aantal heerengoederen.
Het gebied werd steeds verder ontgonnen en ook werden de houten voorgangers van de stenen boerderij Klein Harselaar gebouwd. De bewoners van de boerderij waren horigen die pacht en diensten verschuldigd waren aan de kloosters of de graaf.
Van de bakstenen boerderij is het stalgedeelte opgegraven. In de zijbeuken is een zogenaamde potstal gevonden. Hier stonden de koeien in een uitgegraven geul. De mest bleef ter plaatse achter en regelmatig werden er heideplaggen of stro overheen gelegd die werden gemengd met de mest. Hierdoor kwamen de koeien steeds hoger te staan, waarna op een bepaald moment de gerijpte mestlaag werd uitgegraven en over de akkers verspreid. Naast de deeldeur is een stenen put gevonden. Het is op dit moment niet helemaal zeker of het een waterput betreft of een beerput.
De gier, het vloeibare deel van de mest, werd 200 jaar geleden via een houten goot, gemaakt van een uitgeholde boomstam, afgevoerd naar een brede sloot die vlak langs de boerderij liep. In de omgeving van de boerderij Klein Harselaar zijn greppels teruggevonden die symbool staan voor de strijd tegen het hoge grondwater.
Tijdens de opgraving zijn muurresten en grondsporen gevonden. De komende maanden worden de vondsten en bodemmonsters verder onderzocht.