Oostblok heeft vooral geestelijke hulp nodig
HARDENBERG – Wel kleren naar Roemenië sturen, helpen bouwen, maar nauwelijks aandacht voor het geestelijk leven van de mensen? Volgens de voorzitter van Kinderwerk Oost-Europa Nederland (KOEN), Aly Jurjens, wringt hier iets.
Vandaag viert de stichting in Staverden haar 25-jarig jubileum, met 25 KOEN-medewerkers die te gast zijn uit vijf Oost-Europese landen. KOEN is een interkerkelijke stichting die onder Hongaarse kinderen werkt en die gesteund wordt door onder andere de Stichting HOE, Kerk in Actie, en Ark Mission.
Vanaf 1986 begon een groep mensen uit Zwolle cursussen kinderwerk in Hongarije te geven. Jurjens was er vanaf het begin bij betrokken. Zij bezocht als Bijbelkoerier het Oostblok en zag bij haar eerste bezoeken tot haar grote schrik bijna alleen volwassenen in de kerk. „Kinderen ontbraken, afgezien van een enkele die door een oma meegenomen werd. Ik dacht: dan kan de kerk over 25 jaar haar deuren wel sluiten. De dominee was het niet gewend met kinderen te werken. Men had een Bijbel, een liedboek en dat was het. Ik heb een 70-jarige predikant meegemaakt die per se niet mee wilde doen met het nabouwen van de ark van Noach. Ik ben kind gewéést, zei hij. Maar toen hij toch aan het werk ging, werd hij laaiend enthousiast. Je moet volwassenen warm maken voor het kinderwerk. Kinderen hadden nooit een schaar in handen gehad en nog nooit gekleurd papier gezien. Ze voelden er eerst aan.”
Vanaf 1992 gaf KOEN instructiedagen voor een vijfdaagsprogramma voor vakantiebijbelweken in Hongaarstalige gebieden in Slowakije, Oekraïne, Roemenië en Servië. Momenteel worden jaarlijks 40.000 kinderen bereikt. Roemenië heeft nu een eigen KOEN-kantoor met een zelfstandige stichting. KOEN organiseert ook conferenties waarop de landenteams kennis en ervaring kunnen uitwisselen. Volgend jaar viert men in Oost-Europa het twintigste vakantiebijbelweekprogramma.
Jurjens werkte bij het ministerie van Financiën (afdeling Zwolle) en gebruikte haar vrije dagen om in Oost-Europa te helpen met het geven van instructiedagen voor vakantiebijbelweken. Zij deed dat vooral met Erika Stoffer, ook iemand van het eerste uur. „KOEN is een organisatie die geen kantoor heeft en waar medewerkers zelf hun reis naar Oost-Europa betalen. Deze laptop is het enige eigendom van KOEN”, zegt Jurjens. „Van meet af aan wil KOEN de werkers in het veld zelfstandig maken, want dat is de beste garantie voor het werk.”
Jurjens hoopt dat kerkelijk Nederland de noodzaak van het werk van KOEN inziet. „We proberen kerkelijke gemeenten te bewegen mee te doen met het werk van KOEN, maar horen vaak dat zij hun eigen werkgroepen Oost-Europa hebben. Er worden veel materiële goederen naar landen getransporteerd, vaak ook rommel die wij niet meer nodig hebben. Helaas. Het is echter schrijnend om te zien hoe weinig wij doen aan het geestelijk leven van een nieuwe generatie.”
KOEN werkt vooral samen met de Hongaarse Gereformeerde Kerk. Jurjens: „Het kost de nodige energie om de leiding het belang van het kinderwerk onder ogen te brengen. Men wijst op het budget dat er is voor pastoraat, diaconaat en „dan is er ook nog kinderwerk”, zo zegt men. Het is iets wat altijd achteraan komt, terwijl het juist essentieel werk is. De Russische partijleider Lenin had al in de gaten dat de eerste jaren van een kind cruciaal zijn om het levenslang te vormen. Waarom zouden wij dat ook niet doen?”
