Licht op kenmerkende thema’s bij Augustinus
Een christen heeft pas toegang tot de waarheid als hij waarachtig leeft. Dat is een belangrijk perspectief van de kerkvader Augustinus, zo zet de VU-hoogleraar prof. Paul van Geest in ”Waarachtigheid” uiteen. Rode draad in het werk van de kerkvader is een streven naar oprechtheid, eerlijkheid, authenticiteit en waarachtigheid.
Van Geest behandelt onderwerpen als gematigdheid, het ideale gemeenschappelijke leven (in een klooster), de deugd der eerlijkheid, oprechtheid in de kerk (door de vele naamchristenen staat de waarachtigheid van de kerk op het spel), integriteit en andersdenkenden (de donatisten zagen de heiligheid van de kerk als product van rituelen met minder oog voor persoonlijke heiligheid), en de ideale samenleving in ”De civitate Dei” (hoogmoed is volgens de kerkvader de eigenlijke oorzaak van de teloorgang van de beschaving).
Onder waarachtigheid moeten we volgens de schrijver in deze tijd vooral integriteit verstaan, betrouwbaar overkomen. Niet alleen spreken en belijden, maar ook doen wat je zegt. Persoonlijke integriteit als doel van het individu is een vorm van vrede die gebaseerd is op een lichamelijk en geestelijk evenwicht, het leven in overeenstemming met de redelijke ziel, die zich voegt onder de eeuwige wet. Uiteindelijk wordt de vrede in het redelijke gedeelte van de ziel geplaatst in het perspectief van de vrede tussen de sterfelijke mens en God. Augustinus houdt ons een les voor als het gaat om de overeenstemming van leer en leven. Het boek is een boeiende en levendige beschrijving van kenmerkende thema’s van de kerkvader.
Boekgegevens
”Waarachtigheid. Levenskunst volgens Augustinus”, door Paul van Geest; uitg. Meinema, Zoetermeer, 2011; ISBN 978 90 211 4277 7; 182 blz.; € 18,50.
