Yoshinori Aoki (35) is als voorganger verbonden aan een evangelische denominatie in Japan, de Evangelical Alliance Mission, die in totaal 10.000 leden telt. Hij dient een gemeente van slechts vijftien leden in de middelgrote stad Inzai. Een parttime docentschap aan de Tokyo Christian University levert hem enig extra inkomen op. Aoki bevindt zich in de ‘examenfase’ aan de Evangelische Theologische Faculteit (ETF) in het Belgische Leuven. Wil iemand hier een dissertatie schrijven, dan moet hij eerst examens afleggen, die hem groen licht geven om het proefschrift te voltooien.

Het onderwerp daarvan weet Aoki nog niet precies, wel het onderzoeksgebied: de gereformeerde theologie zoals die zich na de Reformatie heeft ontwikkeld. „Op dit moment denk ik aan de persoon van de 17e-eeuwse gereformeerde theoloog Franciscus Turrettini. Mij fascineert de postreformatorische theologie omdat die ten onrechte bekritiseerd is als een verval van de Reformatie. De Reformatie zou goed zijn, daarna is alles slecht. Ik probeer daar nuance in aan te brengen en wil laten zien dat er juist continuïteit is.”

Wat beweegt u om juist aan de ETF te willen promoveren?

„In Leuven zijn verschillende wetenschappers die op het terrein van postreformatorische theologie erg deskundig zijn, zoals Willem van Asselt, Andreas Beck en Antoon Vos. Ook het klimaat aan de ETF, waar evangelischen en reformatorischen elkaar ontmoeten, spreekt mij aan. De Tokyo Christian University heeft een evangelische achtergrond, de daaraan gerelateerde Tokyo Christian Theological Seminary een presbyteriaanse en staat in de traditie van de Westminster Confessie. In beide tradities heb ik mijn inspiratie opgedaan.”

Welke plaats neemt het christendom in Japan in?

„Christenen maken in Japan maar 0,6 procent uit van de bevolking, en daar valt alles onder: protestant, rooms-katholiek en evangelisch. Onder het mom van de traditie hangt het Japanse volk vooral het shintoïsme aan, maar dat is geen neutrale wereldbeschouwing, maar ten diepste religieus gekleurd door het vereren van een schrijn en het praktiseren van allerlei volksrituelen. Mijn kinderen worden op kleuterschool verplicht om mee te doen met festivals waarvan we als ouders zo nu en dan proberen duidelijk te maken dat die niet kunnen.”

Japan werd in maart getroffen door een zware aardbeving en een tsunami. Welk effect heeft dit gehad op het volk?

„De wereld heeft Japan zeer goed geholpen. Ik ben namens mijn kerk als vrijwilliger aanwezig geweest en heb gezien welk een verwoestend effect de tsunami heeft gehad. Ik kwam in een stad die een 10 meter hoge stadsmuur vlak bij de zee had, maar waar de reusachtige tsunami dwars doorheen brak. Mensen vluchtten naar de berghelling, maar voor velen was het water te snel. Het aantal doden wordt op ruim 15.000 geschat, en nog steeds worden er meer dan 4400 mensen vermist.

Heel wat niet-gelovigen kwamen in die tijd voor het eerst in een eredienst. Maar gemeenten zijn zo klein dat ze uit enkele leden bestaan naast de predikant. We hebben evangelisten nodig om niet-gelovige mensen het Evangelie te brengen, maar die zijn er niet.”

Dit is het eerste van drie interviews met promovendi tijdens de doctoraatsweek van de Evangelische Theologische Faculteit (ETF) in Leuven.