De laatste jaren woedt een maatschappelijke discussie over uitbreiding van de mogelijkheden tot euthanasie. Sinds 2002, toen de euthanasiewet in Nederland van kracht werd, konden alleen ernstig zieke mensen die ‘uitzichtloos en ondraaglijk leden’ voor de levensbeëindiging in aanmerking komen. In de praktijk betrof het vooral uitbehandelde kankerpatiënten.

Maar ook alzheimerpatiënten begonnen aan de bel te trekken. En sinds een paar jaar roeren de senioren van de organisatie Uit Vrije Wil zich. Ook zij claimen het recht op euthanasie als ze het punt hebben bereikt dat ze hun leven als ‘klaar’ beschouwen, maar verder geen ernstige ziekten hebben.

Toen Uit Vrije Wil in de zomer van 2009 haar plannen presenteerde, schoten bij de artsen, zoals voorzitter Nieuwenhuijzen Kruseman het formuleert, „de hakken in het zand. De mensen achter die organisatie zeggen: Ik heb een leuk leven gehad. Nu ben ik oud en wil ik dood. Of wij als artsen dat maar even willen regelen. Dat gaat ons echt te ver. Er moet sprake zijn van een medische grondslag voor euthanasie.”

Maar erkent de voorzitter, de acties van Uit Vrije Wil, hebben er wel toe geleid dat de artsen werden uitgedaagd hun standpunten over euthanasie te heroverwegen. Er waren immers ook al veel verhalen over artsen die euthanasie weigeren aan patiënten, zelfs als die aan de criteria voldeden, of zo lang treuzelden met het nemen van een beslissing dat de patiënt uit zichzelf overleed.

Kruseman: „Als beroepsgroep zijn we tekort geschoten. Hoe dat komt? Artsen zijn bang voor vervolging, alhoewel dat de laatste jaren minder wordt. Daarbij: Een gesprek over euthanasie voeren is gewoon lastig.” Hij wijst erop dat de laatste jaren euthanasie meer geaccepteerd raakt bij de medische stand. „Maar we moeten weg bij de middenstip van het voetbalveld waar de we afgelopen 10 jaar hebben gezeten. We moeten ons speelveld vergroten.”

„Niet alles kan”, is de boodschap die hij in dat debat wil meegeven. „Als mensen last hebben van ouderdomsongemakken, maar nog wel hun boodschappen zelf doen, moet je dan een verzoek voor euthanasie inwilligen? Als iemand alzheimer heeft, is dat per definitie een grond voor euthanasie? Het zijn buitengewoon lastige overwegingen. Er is een groot grijs gebied. We moeten via discussies een middenweg vinden.”